جفت سرراهی
جفت سرراهی حالتی است که در آن جفت به‌جای آنکه در قسمت فوقانی رحم جای‌گیرد، در بخش پایینی قرار گرفته و دهانه رحم (سرویکس) را به‌طور کامل یا نسبی می‌پوشاند. این وضعیت میتواند باعث خونریزی شدید در دوران بارداری یا حین زایمان شود و معمولاً نیاز به زایمان سزارین دارد.
توضیحات
جفت سرراهی (Placenta Previa) یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین مشکلات جفت در بارداری است که زمانی اتفاق می‌افتد که جفت در قسمت پایین رحم قرار بگیرد و دهانه رحم را به‌صورت کامل یا ناقص بپوشاند. جفت، عضوی است که اکسیژن و مواد غذایی را از مادر به جنین منتقل می‌کند، اما محل قرارگیری آن در رحم باید بالا و دور از خروجی رحم باشد. در جفت سرراهی، به دلیل قرارگیری نادرست جفت، با باز شدن دهانه رحم در سه‌ماهه سوم یا در زمان زایمان، احتمال پارگی عروق جفت و خونریزی شدید واژینال بسیار زیاد می‌شود. برخلاف بسیاری از مشکلات بارداری، درد اغلب وجود ندارد و خونریزی بدون درد و ناگهانی است. انواع جفت سرراهی بر اساس میزان پوشش دهانه رحم به چهار نوع تقسیم می‌شوند: کامل (Complete): جفت به‌طور کامل دهانه رحم را پوشانده است. جزئی (Partial): بخشی از دهانه رحم پوشانده شده. لبه‌ای (Marginal): جفت تا لبه دهانه رحم کشیده شده ولی آن را نپوشانده. کم‌قرار (Low-lying): جفت در نزدیکی دهانه رحم قرار دارد اما آن را نمی‌پوشاند. از عوامل خطر ابتلا به جفت سرراهی می‌توان به سزارین‌های قبلی، جراحی‌های رحمی، چندقلوزایی، سن بالای مادر، کشیدن سیگار و بارداری‌های متعدد اشاره کرد. تشخیص این وضعیت با سونوگرافی ترانس‌واژینال یا شکمی در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری انجام می‌شود. در صورت تأیید جفت سرراهی، مادر باید تحت نظارت دقیق قرار گیرد، فعالیت بدنی محدود شده، و از نزدیکی جنسی پرهیز شود. در موارد خونریزی شدید یا جفت سرراهی کامل، معمولاً زایمان سزارین برنامه‌ریزی شده انجام می‌شود.
انتظار چه چیز هایی رو باید داشته باشیم؟
خونریزی واژینال ناگهانی، قرمز روشن و بدون درد بستری شدن در بیمارستان در صورت خونریزی انجام سونوگرافی‌های مکرر برای بررسی محل جفت توصیه به استراحت نسبی یا کامل اجتناب از نزدیکی جنسی احتمال بالای زایمان سزارین تولد زودرس در موارد شدید نیاز به تزریق خون در صورت خونریزی زیاد
روند پیشرفت طبیعی بیماری
در ابتدای بارداری ممکن است جفت پایین باشد ولی معمولاً بالا می‌رود اگر در هفته ۲۰ به بعد همچنان جفت پایین باشد، احتمال جفت سرراهی بالا می‌رود با رشد رحم، ممکن است جفت از دهانه رحم فاصله بگیرد (در موارد جزئی) در موارد پایدار، جفت سرراهی تا پایان بارداری باقی می‌ماند خونریزی‌ها اغلب در سه‌ماهه سوم آغاز می‌شوند و ممکن است تکرار شوند ممکن است زایمان زودرس برای حفظ جان مادر و جنین ضروری باشد
تغییرات در مکانیزم بدن
قرارگیری غیرطبیعی جفت → کشش بر روی عروق جفتی با باز شدن دهانه رحم پارگی رگ‌های جفتی → خونریزی شدید تحریک زودرس رحم → انقباضات زودهنگام کاهش اکسیژن‌رسانی به جنین در صورت خونریزی شدید فشار روانی بر مادر ناشی از بستری، محدودیت فعالیت و نگرانی از زایمان زودرس
مشکلاتی که میتواند ایجاد کند
خونریزی شدید مادر → شوک هیپوولمیک نیاز به تزریق خون یا جراحی اورژانسی زایمان زودرس نارس بودن نوزاد افزایش احتمال برداشتن رحم (هیسترکتومی) در خونریزی‌های کنترل‌نشده مرگ مادر یا جنین در صورت عدم مدیریت مناسب افزایش ریسک جفت چسبنده (Placenta accreta) در بارداری‌های بعدی
علائم
خونریزی بدون درد با حجم زیاد و به رنگ قرمز روشن که از حدود هفته بیست‌وهشتم بارداری آغاز می‌شود
تنگی نفس
سرگیجه
