آسپرین(Acetylsalicylic Acid)(ATC Code: B01AC06)
آسپرین یک داروی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) است که برای کاهش درد، تب، التهاب و همچنین پیشگیری از لخته شدن خون (ضدپلاکت) استفاده می‌شود.
توضیحات
آسپرین با مهار غیرقابل برگشت آنزیم‌های COX-1 و COX-2، تولید پروستاگلاندین‌ها را کاهش می‌دهد که مسئول ایجاد درد، التهاب و تب هستند. همچنین با مهار COX-1 در پلاکت‌ها، مانع تجمع آن‌ها شده و از تشکیل لخته جلوگیری می‌کند.
مواد تشکیل دهنده
ماده فعال: Acetylsalicylic Acid سایر ترکیبات: نشاسته، کلسیم کربنات، منیزیم استئارات (بسته به نوع قرص)
نحوه مصرف
دهانی (رایج‌ترین) مقعدی (در شکل شیاف)
فارماکولوژی
مهارکننده غیرقابل برگشت COX-1 و COX-2 شروع اثر: 30 تا 60 دقیقه نیمه‌عمر: 3 تا 12 ساعت (بسته به دوز) متابولیسم: کبدی دفع: کلیوی
شکل دوز در دسترس
قرص ساده قرص جوشان قرص پوشش‌دار معده‌ای (enteric coated) شیاف (کمتر رایج) پودر خوراکی یا محلول جوشان
واحد اندازه گیری دارو
میلی‌گرم (mg) دوزهای رایج: 75 mg (ضدپلاکت)، 325 mg، 500 mg (ضددرد و تب)
اوردوز
علائم: تهوع، استفراغ، وزوز گوش، تب، اسیدوز متابولیک، تنفس تند، گیجی، کما درمان: شستشوی معده، تجویز بیکربنات سدیم، دیالیز در موارد شدید
اطلاعات نسخه گیری
در بیشتر کشورها در دوزهای پایین و بسته‌های کوچک بدون نسخه در دسترس است دوزهای بالا یا ترکیبی (مثلاً با کافئین یا کدئین) نیاز به نسخه دارد
نحوه پذیرش نسخه
در داروخانه‌ها به‌صورت OTC یا با نسخه برای مصرف روزانه (مثلاً در بیماران قلبی)، باید طبق نظر پزشک مصرف شود
خطرات
مصرف خودسرانه دارو به شدت خطرناک است و ممکن است منجر به عواقب برگشت ناپذیری شود لطفا قبل از مصرف هرگونه دارو حتما با یک پزشک مشکل خود را مطرح نمایید
خطرات مصرف با الکل
ترکیب با الکل باعث افزایش شدید خطر خونریزی معده و روده می‌شود. ممکن است باعث تهوع، سرگیجه و ضعف عمومی شود.
خطرات مصرف در دوران شیردهی
در دوزهای پایین (مثلاً برای ضدپلاکت): ممکن است مجاز باشد، با احتیاط در دوزهای بالا: ممکن است وارد شیر شود و خطر برای نوزاد دارد
خطرات مصرف در دوران بارداری
سه‌ماهه سوم: ممنوع (افزایش خطر خونریزی مادر و نوزاد، بسته شدن زودرس مجرای شریانی) سه‌ماهه اول و دوم: فقط با دستور پزشک و در دوز پایین مجاز است
تداخل غذایی
همراه با غذا یا شیر مصرف شود تا از تحریک معده جلوگیری شود از مصرف غذاهای اسیدی یا مکمل‌های ویتامین C با دوز بالا همزمان پرهیز شود
دیگر خطرات
خونریزی گوارشی یا مغزی تشدید آسم در بیماران حساس ایجاد زخم معده سندرم ری (در کودکان با عفونت ویروسی) تداخل با داروهای ضدانعقاد مثل وارفارین یا هپارین
عوارض جانبی
زخم یا خونریزی معده و روده تهوع و سوءهاضمه وزوز گوش (در دوز بالا) افزایش خطر خونریزی (مغزی یا گوارشی) واکنش‌های آلرژیک (آسم، کهیر) سندرم ری در کودکان