ایتوپوزاید(Vepesid)(NSC-141540)
ایتوپوزاید یک داروی شیمی‌درمانی از دسته مهارکننده‌های توپوایزومراز II است که برای درمان انواع خاصی از سرطان‌ها از جمله سرطان ریه، بیضه، لنفوم‌ها و لوسمی‌ها به‌کار می‌رود.
توضیحات
ایتوپوزاید یک داروی ضدسرطان نیمه‌سنتزی است که از مشتقات ترکیب طبیعی podophyllotoxin به‌دست می‌آید. عملکرد اصلی آن مهار آنزیم توپوایزومراز II است که در مراحل تکثیر و ترمیم DNA نقش کلیدی دارد. با مهار این آنزیم، ایتوپوزاید موجب شکست DNA و در نتیجه مرگ سلول سرطانی می‌شود. از این دارو معمولاً در درمان سرطان سلول کوچک ریه (SCLC)، تومورهای بیضه، لوسمی‌های حاد، لنفوم هوچکینی و غیرهوچکینی و همچنین برخی از تومورهای مغزی و سرطان تخمدان استفاده می‌شود. ایتوپوزاید می‌تواند به تنهایی یا در ترکیب با داروهای دیگر مانند سیس‌پلاتین و بلیومایسین تجویز شود. نیمه‌عمر دارو نسبتاً متوسط است و عمدتاً از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. برای بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی، تنظیم دوز ضروری است. فرمولاسیون خوراکی و تزریقی دارو اجازه می‌دهد که بسته به شرایط بیمار و برنامه درمانی، یکی از این روش‌ها انتخاب شود. عوارض جانبی آن اغلب شامل افت شمارش گلبول‌های خون (نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی)، تهوع، ریزش مو و افزایش خطر عفونت‌هاست. مصرف این دارو نیاز به پایش دقیق آزمایشات خونی و عملکرد کلیه دارد.
مواد تشکیل دهنده
Etoposide (C29H32O13) فرمول شیمیایی: C29H32O13
نحوه مصرف
خوراکی (کپسول) تزریق داخل وریدی (IV infusion)
فارماکولوژی
مهار آنزیم توپوایزومراز II ایجاد شکست در DNA سلول سرطانی دفع کلیوی نیمه‌عمر: حدود 6-8 ساعت فراهمی زیستی خوراکی: حدود 50%
شکل دوز در دسترس
کپسول خوراکی محلول تزریقی (داخل وریدی)
واحد اندازه گیری دارو
میلی‌گرم (mg) میلی‌گرم بر متر مربع سطح بدن (mg/m²)
اوردوز
نوتروپنی شدید خونریزی تهوع و استفراغ شدید نارسایی اندام‌ها نیاز فوری به بستری و درمان حمایتی فاقد پادزهر اختصاصی
اطلاعات نسخه گیری
فقط با نسخه پزشک متخصص انکولوژی نیازمند بررسی عملکرد کلیه و CBC کامل قبل از شروع
نحوه پذیرش نسخه
قابل تهیه از داروخانه‌های بیمارستانی و تخصصی نیازمند تأییدیه بیمه برای نسخه‌های تحت پوشش تحت نظر داروساز و پزشک هنگام تحویل
خطرات
مصرف خودسرانه دارو به شدت خطرناک است و ممکن است منجر به عواقب برگشت ناپذیری شود لطفا قبل از مصرف هرگونه دارو حتما با یک پزشک مشکل خود را مطرح نمایید
خطرات مصرف با الکل
افزایش سمیت کبدی تشدید عوارض گوارشی مانند تهوع اختلال در عملکرد مغز استخوان توصیه به پرهیز کامل از الکل
خطرات مصرف در دوران شیردهی
ترشح دارو در شیر مادر خطر اثرات سمی بر نوزاد ممنوعیت مصرف در دوران شیردهی
خطرات مصرف در دوران بارداری
خطر ناهنجاری‌های جنینی (تراتوژنیک) خطر سقط منع مصرف مطلق در بارداری در صورت ضرورت، مشاوره ژنتیک الزامی است
تداخل غذایی
مصرف مایعات فراوان اجتناب از غذاهای چرب، تند یا سنگین ترجیح مصرف وعده‌های غذایی سبک در صورت تهوع شدید، مشاوره تغذیه‌ای پیشنهاد می‌شود
دیگر خطرات
سرکوب مغز استخوان افزایش خطر عفونت خونریزی داخلی تهوع مقاوم مسمومیت کلیوی در دوزهای بالا خطر ثانویه لوسمی در طولانی‌مدت
عوارض جانبی
نوتروپنی (کاهش گلبول سفید) تهوع و استفراغ ریزش مو افت فشار خون التهاب دهان (موکوزیت) اسهال یا یبوست خستگی بثورات پوستی افزایش خطر عفونت