نفازولین(Naphazoline Hydrochloride)(ATC Code: R01AA08)
نفازولین یک داروی مقلد سمپاتیک (سمپاتومیمتیک) از دسته آگونیست‌های آلفا-آدرنرژیک است که به‌صورت موضعی به عنوان ضداحتقان بینی و چشم برای کاهش تورم عروق استفاده می‌شود.
توضیحات
نفازولین یک داروی سمپاتومیمتیک موضعی است که با تحریک مستقیم گیرنده‌های آلفا-آدرنرژیک در عروق، باعث تنگ شدن عروق خونی سطحی در مخاط بینی یا چشم می‌شود. این انقباض عروقی، تورم و احتقان ناشی از واکنش‌های آلرژیک، تحریکات محیطی یا عفونت‌های خفیف را کاهش می‌دهد. این دارو معمولاً در درمان موقت علائم گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی، سینوزیت، آلرژی یا رینیت و همچنین در کاهش قرمزی و التهاب چشم ناشی از تحریک، گرد و غبار، دود یا خستگی استفاده می‌شود. نفازولین برخلاف برخی داروهای خوراکی ضداحتقان، به‌صورت موضعی استفاده می‌شود و اثر آن سریع‌الوقوع و موضعی است، اما با توجه به خطر ایجاد "اثر بازگشتی" (rebound congestion) نباید بیشتر از ۳ تا ۵ روز به‌طور مداوم استفاده شود. اثر بازگشتی، حالتی است که بعد از قطع دارو، احتقان شدیدتر از قبل بازمی‌گردد و بیمار به استفاده مزمن از دارو وابسته می‌شود. این وابستگی، هم فیزیولوژیکی و هم رفتاری است. نفازولین همچنین در داروهای چشمی برای کاهش قرمزی چشم ناشی از گشاد شدن مویرگ‌های سطحی ملتحمه استفاده می‌شود. گرچه به‌طور عمومی بی‌خطر تلقی می‌شود، اما در برخی افراد ممکن است باعث تحریک یا واکنش‌های آلرژیک شود. این دارو در کودکان زیر 6 سال و در افراد مبتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی، دیابت یا اختلالات تیروئیدی باید با احتیاط یا تحت نظارت پزشک استفاده شود.
مواد تشکیل دهنده
Naphazoline Hydrochloride (C14H14N2 • HCl) به‌صورت محلول آبی همراه با مواد نگهدارنده مانند بنزالکونیوم کلراید در محصولات چشمی و بینی
نحوه مصرف
بینی (قطره یا اسپری) چشم (قطره چشمی)
فارماکولوژی
مکانیزم اثر: آگونیست گیرنده آلفا-1 آدرنرژیک اثر: تنگ‌کننده عروق، ضداحتقان، ضدقرمزی چشم شروع اثر: معمولاً در عرض چند دقیقه مدت اثر: 4 تا 6 ساعت متابولیسم: کبدی (در جذب سیستمیک) دفع: کلیوی (در صورت جذب)
شکل دوز در دسترس
قطره بینی اسپری بینی قطره چشمی
واحد اندازه گیری دارو
درصد (%)، مثلاً 0.05% یا 0.1% میلی‌لیتر (mL) در حجم محلول
اوردوز
علائم: تاکی‌کاردی، افزایش فشار خون، خواب‌آلودگی، تنگی نفس، بی‌قراری، در کودکان ممکن است تشنج یا کاهش هوشیاری ایجاد شود. درمان: حمایتی و علامتی، تحت نظر پزشک
اطلاعات نسخه گیری
در بسیاری کشورها به‌صورت بدون نسخه برای مصرف کوتاه‌مدت در دسترس است. در برخی فرم‌ها (مثل غلظت بالا یا فرم ترکیبی) ممکن است نیاز به نسخه داشته باشد.
نحوه پذیرش نسخه
در داروخانه‌های مجاز پذیرفته می‌شود. در صورت نیاز به نسخه، باید نسخه توسط داروساز تائید شود.
خطرات
مصرف خودسرانه دارو به شدت خطرناک است و ممکن است منجر به عواقب برگشت ناپذیری شود لطفا قبل از مصرف هرگونه دارو حتما با یک پزشک مشکل خود را مطرح نمایید
خطرات مصرف با الکل
مصرف هم‌زمان با الکل ممکن است عوارض قلبی-عروقی مانند افزایش فشار خون یا ضربان قلب را تشدید کند. الکل همچنین می‌تواند خشکی غشاهای مخاطی را افزایش دهد و اثربخشی دارو را کاهش دهد.
خطرات مصرف در دوران شیردهی
اطلاعات کافی در مورد ایمنی دارو در دوران شیردهی وجود ندارد. بهتر است با نظر پزشک مصرف شود، چون احتمال جذب سیستمیک و تأثیر بر شیر وجود دارد.
خطرات مصرف در دوران بارداری
رده بارداری FDA: C ایمنی مصرف در دوران بارداری اثبات نشده، بنابراین تنها در صورت ضرورت و تحت نظر پزشک استفاده شود.
تداخل غذایی
تداخلی با غذا ندارد. در صورت مصرف خوراکی اشتباهی (به‌خصوص در کودکان)، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
دیگر خطرات
ایجاد وابستگی موضعی به دارو افزایش خطر پرفشاری خون یا آریتمی در بیماران قلبی مصرف اشتباه خوراکی به‌ویژه در کودکان تشدید خشکی و تحریک مخاط در مصرف طولانی تداخل با داروهای ضدافسردگی و مهارکننده‌های MAO
عوارض جانبی
سوزش یا خشکی مخاط بینی یا چشم عطسه تاکی‌کاردی (افزایش ضربان قلب) افزایش فشار خون سردرد بی‌خوابی عصبی بودن درماتیت موضعی
موارد مصرف
سرما خوردگی
سرماخوردگی یک عفونت ویروسی حاد در ناحیه فوقانی دستگاه تنفسی (بینی، گلو، سینوس‌ها) است که معمولاً بی‌خطر و خودمحدودشونده است. علائم آن شامل آبریزش بینی، گلودرد، سرفه، عطسه و تب خفیف است و طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابد.