درد یک طرفه صورت
درد یکطرفه صورت علامتی است که ممکن است نشانهای از طیف وسیعی از اختلالات عصبی، عفونی، دندانی یا عضلانی باشد. این نوع درد معمولاً در یک سمت صورت (چپ یا راست) احساس میشود و ممکن است ماهیت ناگهانی، تیرکشنده یا سوزشی داشته باشد.
توضیحات

درد یکطرفه صورت ممکن است به شکلهای مختلفی ظاهر شود و طیف وسیعی از علل را در بر میگیرد. این درد ممکن است در ناحیه گونه، فک، اطراف چشم، شقیقه، یا دهان احساس شود. شایعترین علل این علامت عبارتند از: نورالژی عصب سهقلو (تریژمینال): درد شدید، ناگهانی و برقآسا در یک طرف صورت، معمولاً تحریکشونده با لمس یا فعالیتهایی مثل مسواک زدن و صحبت کردن. سینوزیت یکطرفه: التهاب یکطرفه سینوسها میتواند باعث درد عمقی، مداوم و فشاری شود. زونا (هرپس زوستر): ویروس زونا ممکن است یک عصب صورتی را درگیر کند و درد شدید یکطرفه با یا بدون ضایعات پوستی ایجاد کند. مشکلات دندانی یا فکی: آبسه یا عفونت دندان، یا اختلال مفصل گیجگاهی-فکی در یک سمت میتواند درد محدود به همان طرف ایجاد کند. میگرن یا سردرد خوشهای: اگرچه سردرد محسوب میشوند، اما ممکن است درد آنها به یک سمت صورت، بهویژه اطراف چشم، گسترش یابد. تومور یا ضایعات مغزی یکطرفه: در موارد نادر، تودههایی که یک سمت مغز یا عصب را تحتفشار قرار میدهند میتوانند درد صورت ایجاد کنند.
انتظار چه چیزهایی رو باید داشته باشیم
در مواجهه با درد یکطرفه صورت باید انتظار داشت: شدت درد ممکن است ناگهانی و آزاردهنده باشد، بهویژه در نورالژیها. درد ممکن است با فعالیتهای ساده مانند لمس پوست، جویدن یا شانه زدن تشدید شود. درد میتواند ثابت یا دورهای باشد، مثلاً در میگرن یا سردرد خوشهای بهصورت دورهای بروز میکند. در موارد عفونت یا التهاب، ممکن است تورم، قرمزی یا ترشحات همزمان رخ دهد. گاهی با علائم عصبی مانند بیحسی، گزگز یا ضعف عضلات صورت همراه است.
پیشرفت طبیعی علامت
پیشرفت درد یکطرفه صورت بسته به علت زمینهای متفاوت است: در موارد حاد مانند دنداندرد یا سینوزیت، درد ممکن است ظرف چند روز تا یک هفته با درمان مناسب برطرف شود. در نورالژی عصب سهقلو، ممکن است درد ناگهانی شروع شده و بهصورت حملاتی تکرار شود و ماهها یا سالها ادامه یابد. در زونا، درد ممکن است قبل از ضایعات پوستی شروع شده و حتی پس از بهبود آنها (نورالژی پس از زونا) نیز باقی بماند. در موارد مزمن مانند اختلال مفصل فک، درد ممکن است پایدار و نوسانی باشد و به درمان فیزیوتراپی یا دندانپزشکی نیاز داشته باشد. در میگرن یا سردرد خوشهای، درد دورهای است و ممکن است با الگوی مشخص زمانی تکرار شود.
تغییرات در مکانیزم بدن
درد یکطرفه صورت اغلب ناشی از تغییرات عصبی یا التهابی است: در نورالژی: تحریک بیشازحد یا فشردهشدن عصب سهقلو باعث انتقال درد شدید و ناگهانی میشود. در عفونتها: التهاب موضعی و پاسخ سیستم ایمنی منجر به درد و فشار عصبی در یک ناحیه صورت میشود. در زونا: فعال شدن ویروس نهفته در ریشه عصبی، باعث التهاب و درد شدید در مسیر عصب درگیر میشود. در سردردها: تغییرات جریان خون و مواد شیمیایی عصبی در مغز ممکن است درد یکطرفه در اطراف چشم یا پیشانی ایجاد کند. در اختلالات فکی: اختلال در همترازی مفصل یا عضلات فک منجر به درد عصبی و عضلانی در یک سمت صورت میشود.
بیماری های مرتبط
نورالژی عصب سهقلو
نورالژی عصب سهقلو یک اختلال عصبی شدید و ناتوانکننده است که باعث ایجاد درد ناگهانی، شدید و سوزاننده در ناحیه صورت میشود. این درد معمولاً در یک طرف صورت احساس میشود و ناشی از تحریک یا آسیب به عصب سهقلو (trigeminal nerve) است که مسئول احساسات در صورت میباشد.