عقب نشینی لثه
عقب‌نشینی لثه یکی از علائم مهم بیماری‌های لثه است که طی آن، بافت لثه از سطح دندان عقب می‌رود و ریشه‌ی دندان نمایان می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث حساسیت دندانی، آسیب به ریشه، افزایش خطر پوسیدگی و حتی از دست رفتن دندان شود. علت اصلی آن اغلب بیماری‌های پریودنتال، مسواک زدن نادرست یا فاکتورهای ژنتیکی است.
توضیحات
عقب‌نشینی لثه زمانی رخ می‌دهد که بافت لثه‌ای که اطراف دندان‌ها را احاطه کرده و از آن‌ها محافظت می‌کند، به سمت عقب یا پایین (در دندان‌های پایینی) حرکت کند و قسمتی از ریشه‌ی دندان را در معرض محیط دهان قرار دهد. برخلاف تصور عمومی، این فرایند معمولاً بدون درد و تدریجی است؛ به همین دلیل در مراحل اولیه توسط بیمار احساس نمی‌شود. دلایل رایج عقب‌نشینی لثه: بیماری‌های پریودنتال (Periodontal diseases): مهم‌ترین عامل. عفونت باکتریایی مزمن که به بافت نگهدارنده دندان آسیب می‌زند. پلاک و جرم باکتریایی عامل آغاز این روند هستند. مسواک زدن با فشار زیاد یا به روش اشتباه: استفاده از مسواک زبر یا حرکات افقی و خشن باعث فرسایش مکانیکی لثه و عقب‌نشینی آن می‌شود. اختلالات بایت یا فشارهای غیرطبیعی روی دندان‌ها: مثل دندان قروچه (براکسیسم) یا استفاده زیاد از یک سمت برای جویدن. جایگاه نامناسب دندان‌ها: دندان‌هایی که خیلی جلو یا بیرون از قوس دندانی قرار دارند، لثه‌ی نازکی دارند که زودتر تحلیل می‌رود. عوامل ژنتیکی: برخی افراد به‌طور طبیعی لثه‌های نازک و مستعد عقب‌نشینی دارند. تغییرات هورمونی: مثل بارداری یا یائسگی که روی سلامت لثه اثر می‌گذارند. مصرف دخانیات: سیگار و قلیان موجب کاهش جریان خون و ضعف بافت لثه می‌شوند. پیر شدن: با افزایش سن، احتمال عقب‌رفتگی لثه افزایش می‌یابد حتی بدون وجود بیماری خاصی.
انتظار چه چیزهایی رو باید داشته باشیم
در صورت بروز عقب‌نشینی لثه، بیمار ممکن است با موارد زیر مواجه شود: طولانی‌تر دیده شدن دندان‌ها (ظاهر "دندان اسبی") افزایش حساسیت دندان‌ها نسبت به گرما، سرما، شیرینی یا لمس خونریزی هنگام مسواک یا نخ دندان کشیدن خط مرزی غیرطبیعی لثه (لثه با موج یا سطح ناصاف) احساس لق شدن جزئی دندان‌ها در مراحل پیشرفته افزایش فواصل بین دندان‌ها در ناحیه لثه
پیشرفت طبیعی علامت
در صورت بی‌توجهی، عقب‌نشینی لثه به‌مرور پیشرفت می‌کند: مرحله اول: فقط لثه کمی عقب رفته و ممکن است بدون علامت باشد مرحله دوم: ریشه دندان در معرض قرار می‌گیرد → حساسیت و خونریزی مرحله سوم: تحلیل استخوان زیرین شروع می‌شود → ایجاد فضا بین دندان و لثه (پاکت پریودنتال) مرحله چهارم: دندان‌ها لق می‌شوند → احتمال از دست رفتن دندان
تغییرات در مکانیزم بدن
وقتی پلاک باکتریایی یا فشار مکانیکی به لثه وارد می‌شود: سیستم ایمنی بدن با آزادسازی مواد التهابی با باکتری‌ها مقابله می‌کند این مواد، هم به باکتری‌ها و هم به بافت‌های سالم حمله می‌کنند این روند منجر به تخریب بافت نرم (لثه) و سپس استخوان اطراف دندان می‌شود لثه، قدرت چسبندگی‌اش به سطح دندان را از دست می‌دهد و عقب می‌رود با نمایان شدن ریشه، چون سطح ریشه با مینای سخت پوشیده نشده، حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر می‌شود
مشکلاتی که ممکن است ایجاد شود
حساسیت شدید دندانی به سرما، گرما و فشار پوسیدگی ریشه دندان که درمان دشوارتری نسبت به تاج دندان دارد لق شدن و افتادن دندان‌ها در مراحل پیشرفته مشکلات زیبایی (افزایش ارتفاع دندان‌ها) کاهش اعتماد به نفس هنگام لبخند یا صحبت کردن هزینه‌های درمانی بالا برای بازسازی لثه (پیوند لثه و...) تأثیر بر تغذیه و جویدن صحیح
بیماری های مرتبط
بیماری لثه
بیماری لثه، التهاب یا عفونتی است که بافت‌های نگهدارنده دندان (لثه، استخوان فک و رباط پریودنتال) را درگیر می‌کند. این بیماری ابتدا با التهاب خفیف (ژنژیویت) شروع می‌شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند به پریودنتیت پیشرفته تبدیل شود که در آن دندان‌ها لق شده و حتی از دست می‌روند.