آپاندیسیت

آپاندیس زائده کوچکی است که به روده متصل شده است و در سمت راست پایین شکم قرار دارد. از آن جا که مجرای آپاندیس کوچک است ممکن است به‌خوبی تخلیه نشود؛ لذا انسداد ایجاد شده در آن باعث تکثیر باکتری‌ها در داخل آپاندیس شده که این می‌تواند منجر به تشکیل چرک و تورم و فشار دردناک در شکم شما شود.

توضیحات

آپاندیسیت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه گوارش است که بیشتر افراد ۱۰ تا ۳۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر آپاندیس دچار انسداد شود، باکتری‌ها در آن تکثیر پیدا می‌کنند و در نتیجه آپاندیس دچار التهاب می‌شود. به این حالت آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس گفته می‌شود. آپاندیسیت یک بیماری جدی است که نیاز به مراجعه‌ی فوری به پزشک دارد. زیرا در صورت عدم درمان، عفونت می‌تواند باعث پارگی آپاندیس شود. این پارگی می‌تواند عفونت را گسترش دهد و باعث پخش شدن التهاب و عفونت در کل حفره‌ی داخلی شکم شود.

انتظار چه چیز هایی رو باید داشته باشیم؟

آپاندیسیت معمولاً با علائم زیر همراه است: درد شکمی: یکی از مهم‌ترین نشانه‌ها، دردی است که اغلب از اطراف ناف شروع می‌شود و سپس به سمت پایین و راست شکم حرکت می‌کند. این درد به‌مرور شدیدتر شده و با فعالیت یا فشار بر شکم بیشتر می‌شود. از دست دادن اشتها: افرادی که آپاندیسیت دارند معمولاً اشتهای خود را از دست می‌دهند. تهوع و استفراغ: این علائم معمولاً بعد از شروع درد شکمی ظاهر می‌شوند. تب خفیف: در مراحل اولیه ممکن است تب خفیف مشاهده شود، که به‌مرور می‌تواند افزایش یابد. نفخ و باد شکم: شکم ممکن است حالت نفخ پیدا کند یا حتی در برخی موارد سفت و حساس شود. مشکل در حرکات روده: ممکن است فرد احساس یبوست یا اسهال کند، به‌ویژه کودکان ممکن است اسهال خفیف را تجربه کنند. در صورت مشاهده این علائم، به‌ویژه درد شکمی شدید و مداوم، توصیه می‌شود فوراً به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا تأخیر در درمان آپاندیسیت ممکن است منجر به پاره شدن آپاندیس شود که شرایط جدی‌تری ایجاد می‌کند.

روند پیشرفت طبیعی بیماری

پاندیسیت معمولاً طی چند ساعت تا چند روز به تدریج پیشرفت می‌کند. روند پیشرفت طبیعی علائم به‌طور کلی به این صورت است: شروع درد اطراف ناف: درد معمولاً به‌طور ناگهانی و در ناحیه اطراف ناف یا بالای شکم شروع می‌شود. این درد معمولاً خفیف است، اما در عرض چند ساعت شدیدتر می‌شود. انتقال درد به قسمت پایین و راست شکم: پس از چند ساعت، درد از ناحیه ناف به سمت پایین و راست شکم (نقطه مک‌برنی) منتقل می‌شود. این انتقال درد به عنوان نشانه‌ی مهم آپاندیسیت شناخته می‌شود. تشدید درد: درد به‌تدریج شدیدتر می‌شود و معمولاً با هر حرکتی مانند راه رفتن، سرفه کردن، یا فشار دادن شکم بدتر می‌شود. علائم گوارشی (تهوع و استفراغ): پس از شروع درد، بسیاری از افراد دچار تهوع و گاهی استفراغ می‌شوند. ممکن است اشتها کاهش یابد و فرد احساس سنگینی و ناراحتی در شکم داشته باشد. تب خفیف: در مراحل اولیه، معمولاً تب خفیف وجود دارد، اما با پیشرفت التهاب، تب ممکن است افزایش پیدا کند. نفخ و احساس پری شکم: شکم ممکن است نفخ کند و فرد ممکن است احساس پری داشته باشد. در برخی موارد، شکم حساس‌تر می‌شود. افزایش علائم در صورت عفونت و ترکیدگی آپاندیس: اگر آپاندیس پاره شود، درد شدیدتر و گسترده‌تر شده و علائمی چون تب بالا، ضعف، و احتمالاً علائم عفونت گسترده در بدن ظاهر می‌شوند. این وضعیت نیاز به درمان فوری دارد. در صورت مشاهده این علائم، به‌خصوص درد مداوم و شدید در ناحیه پایین و راست شکم، بهتر است به اورژانس مراجعه کنید تا بررسی‌ها و درمان‌های لازم انجام شوند.

تغییرات در مکانیزم بدن

در آپاندیسیت، مکانیزم‌های بدن دچار تغییراتی می‌شوند که ناشی از التهاب آپاندیس است. این تغییرات به طور کلی شامل واکنش‌های التهابی و ایمنی در ناحیه شکم هستند. در ادامه به توضیح این مکانیزم‌ها پرداخته شده است: التهاب و انسداد آپاندیس: آپاندیس در اثر انسداد مجرای داخلی آن دچار التهاب می‌شود. این انسداد ممکن است به دلیل تجمع مدفوع، رشد بافت لنفاوی یا حتی عفونت رخ دهد. انسداد باعث تجمع باکتری‌ها و افزایش فشار داخل آپاندیس می‌شود. فشار داخلی و کاهش جریان خون: با افزایش التهاب و تجمع مواد، فشار داخلی آپاندیس بالا می‌رود. این فشار می‌تواند جریان خون به آپاندیس را مختل کرده و اکسیژن‌رسانی را کاهش دهد. کمبود اکسیژن باعث آسیب به بافت‌های آپاندیس و تشدید التهاب می‌شود. فعال شدن سیستم ایمنی و تولید سلول‌های التهابی: بافت‌های ملتهب آپاندیس، سلول‌های ایمنی (مانند نوتروفیل‌ها) را جذب می‌کنند که به منظور از بین بردن باکتری‌ها و عوامل عفونی وارد عمل می‌شوند. این سلول‌های ایمنی با ترشح مواد التهابی باعث تشدید التهاب و درد می‌شوند. درد و حساسیت شکم: التهاب و فشار بالا بر روی پایانه‌های عصبی در دیواره آپاندیس فشار می‌آورد و باعث درد می‌شود. این درد ابتدا در ناحیه اطراف ناف و سپس در پایین و راست شکم احساس می‌شود. این مکانیزم به انتقال درد مرتبط با آپاندیسیت کمک می‌کند. تهوع، استفراغ و تب: التهاب آپاندیس می‌تواند بر عملکرد گوارشی اثر بگذارد و باعث تهوع و استفراغ شود. همچنین، بدن در پاسخ به التهاب، مواد شیمیایی‌ای ترشح می‌کند که دمای بدن را بالا می‌برند و منجر به تب خفیف می‌شوند. خطر پاره شدن آپاندیس: اگر فشار داخلی آپاندیس بسیار بالا برود و عفونت گسترش یابد، دیواره آپاندیس ممکن است پاره شود. در این حالت، محتویات آلوده به داخل حفره شکم نشت می‌کند که می‌تواند باعث التهاب گسترده و خطرناک (پریتونیت) شود. پاسخ سیستم عصبی به درد و انقباضات عضلانی: بدن در واکنش به درد و التهاب، ممکن است با انقباض عضلات دیواره شکم، شکم را سفت کند تا از فشار بیشتر بر آپاندیس جلوگیری کند. این انقباض باعث حساسیت بیشتر در ناحیه شکم می‌شود و از علائم مشخص آپاندیسیت است.

مشکلاتی که میتواند ایجاد کند

پاره شدن آپاندیس (ترکیدگی): اگر آپاندیس به شدت ملتهب شود و فشار درون آن افزایش یابد، ممکن است پاره شود. این وضعیت باعث نشت باکتری‌ها و محتویات عفونی به حفره شکم می‌شود و عفونت گسترده‌ای به نام پریتونیت ایجاد می‌کند که نیاز به درمان فوری دارد. پریتونیت (التهاب پرده صفاق): پریتونیت یا التهاب صفاق، التهاب گسترده پرده‌ی داخلی شکم است که پس از ترکیدن آپاندیس رخ می‌دهد. این وضعیت بسیار خطرناک است و باعث درد شدید، تب بالا و شکم سفت می‌شود. پریتونیت بدون درمان به‌موقع می‌تواند کشنده باشد. آبسه شکمی: اگر آپاندیس قبل از ترکیدن به طور کامل از بین نرود، ممکن است بدن به عفونت محلی در ناحیه آپاندیس واکنش نشان دهد و یک کیسه پر از عفونت به نام آبسه شکمی تشکیل دهد. آبسه می‌تواند بسیار دردناک باشد و نیاز به تخلیه از طریق جراحی یا استفاده از آنتی‌بیوتیک دارد. عفونت خون (سپسیس): در موارد شدید، عفونت ناشی از آپاندیسیت می‌تواند به جریان خون منتقل شود و منجر به عفونت گسترده‌ای به نام سپسیس شود. سپسیس می‌تواند علائمی مانند تب بالا، فشار خون پایین، و شوک سپتیک را ایجاد کند که یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است. چسبندگی‌های شکمی: گاهی بعد از جراحی آپاندیس یا در اثر پریتونیت، چسبندگی‌هایی در حفره شکم ایجاد می‌شود که می‌تواند باعث انسداد روده شود. چسبندگی‌ها به معنی به‌هم‌پیوستن بافت‌های داخلی هستند و می‌توانند حرکت طبیعی روده را مختل کنند. انسداد روده: آپاندیسیت یا چسبندگی‌های ناشی از آن ممکن است منجر به انسداد روده شود. انسداد روده باعث می‌شود غذا و مایعات نتوانند به‌خوبی از روده عبور کنند که می‌تواند منجر به درد شدید، استفراغ، و نفخ شود و نیاز به مداخله جراحی داشته باشد. خطر مرگ: آپاندیسیت بدون درمان می‌تواند منجر به عفونت شدید، پریتونیت و در نهایت سپسیس شود که خطر مرگ را در پی دارد.