سردرد
سردرد (Headache) یکی از شایعترین علائم پزشکی است که ۹۰% افراد در طول زندگی آن را تجربه میکنند. این علامت میتواند ناشی از اختلالات اولیه (مانند میگرن یا سردرد تنشی) یا ثانویه به بیماریهای جدی (مثل تومور مغزی یا خونریزی) باشد. شناسایی الگوی سردرد برای تشخیص علت و درمان بهینه ضروری است.
توضیحات

علل اصلی سردرد سردردهای اولیه (غیرمرتبط با بیماری دیگر): میگرن: درد ضرباندار یکطرفه، اغلب همراه با تهوع و حساسیت به نور/صدا سردرد تنشی: احساس فشار دور سر مانند "حلقه تنگ" سردرد خوشهای: درد شدید و کوبنده پشت چشم، معمولاً در ساعات مشخص شبانهروز سردردهای ثانویه (نشانه بیماری زمینهای): عفونتها (سینوزیت، مننژیت) فشار خون بالا آسیبهای گردنی تومورهای مغزی خونریزی مغزی (سکته هموراژیک) مکانیسمهای ایجاد درد اتساع عروق خونی مغز التهاب اعصاب جمجمهای (بهویژه عصب سهقلو) انقباض عضلات سر و گردن افزایش فشار داخل جمجمه
انتظار چه چیزهایی رو باید داشته باشیم
علائم همراه بر اساس نوع سردرد میگرن: اورا (تاری دید، جرقه نورانی ۲۰-۶۰ دقیقه قبل از درد) استفراغ، سرگیجه بیحسی اندامها سردرد تنشی: احساس سفتی عضلات گردن تشدید با استرس عدم پاسخ به مسکنهای معمولی علائم هشداردهنده اورژانسی: سردرد ناگهانی و شدید ("رعدوبرقی") تاری دید، دوبینی، کاهش هوشیاری تب + سفتی گردن ضعف اندامها یا اختلال تکلم
پیشرفت طبیعی علامت
الف) سردردهای حاد (مثل میگرن) فاز پیشدرآمدی (پرودروم): ۲۴ ساعت قبل؛ خمیازه، تحریکپذیری، هوس غذایی فاز اورا: ۲۰-۶۰ دقیقه؛ اختلالات بینایی/حسی فاز درد: ۴-۷۲ ساعت؛ درد ضرباندار فاز بهبودی: ۲۴ ساعت؛ خستگی، مهآلودگی ذهنی ب) سردردهای مزمن (بیش از ۱۵ روز در ماه) شروع تدریجی و افزایش تناوب کاهش پاسخ به مسکنها ایجاد وابستگی به داروها
تغییرات در مکانیزم بدن
تغییرات نوروبیولوژیک فعالیت سیستم تریژمینوواسکولار: آزاد شدن نوروپپتیدها (CGRP, Substance P) → التهاب عروق مغزی → فعالشدن گیرندههای درد اختلال در مسیرهای سروتونین: کاهش سطح سروتونین → اتساع عروق مغز تغییرات الکترولیتی: افزایش پتاسیم خارج سلولی → تحریک پذیری عصبی تغییرات عروقی انقباض و اتساع متناوب عروق → کاهش خونرسانی موضعی نشت پروتئینهای التهابی از عروق → ادم اطراف عروق
مشکلاتی که ممکن است ایجاد شود
عوارض کوتاهمدت ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره دهیدراتاسیون ناشی از استفراغ مکرر اضطراب و حملات پانیک عوارض بلندمدت سردرد ناشی از مصرف بیشازحد دارو (MOH): مصرف بیش از ۱۰-۱۵ روز مسکن در ماه → چرخه معیوب درد افسردگی و اختلالات خواب: تا ۵۰% مبتلایان به میگرن مزمن سکته مغزی میگرنی: خطر در میگرن با اورا ۲ برابر افراد عادی صرع: همپوشانی مکانیسمهای نورولوژیک هزینههای تشخیص و درمان (متوسط در ایران - ۱۴۰۳) نوار مغز (EEG): ۱-۲ میلیون تومان MRI مغز: ۸-۱۵ میلیون تومان تزریق بوتاکس برای میگرن مزمن: جلسهای ۱۰-۲۰ میلیون تومان (هر ۳ ماه) داروهای پیشگیرانه (فلوکستین، پروپرانولول): ماهانه ۳۰۰-۸۰۰ هزار تومان داروهای جدید ضد CGRP: تزریق ماهانه ۲۰-۴۰ میلیون تومان
بیماری های مرتبط
میگرن
میگرن نوعی اختلال عصبی مزمن است که با حملات شدید سردرد مشخص میشود.
آب سیاه
آب سیاه چشم یا همان گلوکوم باعث آسیب رسیدن به عصب بینایی چشم می شود و با مرور زمان نیز این بیماری بدتر شده و اغلب با افزایش فشار داخل چشم ارتباط دارد
آبله مرغان
آبله مرغان از بیماریهای عفونی شایع در دوران کودکی است و احتمال ابتلای افراد به این بیماری در سنین بزرگسالی هم وجود دارد. معمولا علائم آبله مرغان مانند تب و راشهای قرمز در کودکان شدید است؛ به همین دلیل توصیه میشود با مشاهده نشانههای اولیه بیماری، سریعا به متخصص عفونی مراجعه کنید. همچنین بزرگسالانی با شرایط خاص مانند سن بالا، سیستم ایمنی ضعیف یا بارداری، باید از قرار گرفتن در معرض فرد مبتلا به این بیماری خودداری کنند؛ زیرا علائم آبله مرغان در بزرگسالان معمولا با درد زیاد و عوارض جانبی همراه میشود.
آترواسکلروز
آترواسکلروز به ضخیم شدن رسوبات در رگها گفته میشود که انسداد یا تنگی رگها یعنی تصلب شرایین را به همراه دارد. سبک زندگی ناسالم، رژیم غذایی پرچرب، ورزش نکردن و چاقی از علل اصلی آترواسکلروز هستند.
آدنوم
آدنوم یا آدنوما به تومور خوشخیم با منشأ بافت غددی گفته میشود. این تومور در غددی مانند هیپوفیز، کولون، کبد، تیروئید، پاراتیروئید، غده فوق کلیوی و… تشکیل میشود.