دیابت

دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در جهان است که میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بدن نتواند به‌درستی از گلوکز (قند خون) استفاده کند، که منجر به افزایش سطح قند خون می‌شود. در این مقاله، به بررسی انواع دیابت، علائم، علل، روش‌های پیشگیری و درمان می‌پردازیم.

دیابت چیست؟

دیابت یک اختلال متابولیک است که در آن بدن یا به اندازه‌کافی انسولین تولید نمی‌کند یا نمی‌تواند از انسولین تولیدشده به‌درستی استفاده کند. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده (پانکراس) ترشح می‌شود و وظیفه‌ی آن کمک به جذب گلوکز توسط سلول‌ها برای تولید انرژی است. وقتی این فرآیند دچار اختلال شود، قند خون افزایش می‌یابد و در طولانی‌مدت عوارض جدی برای سلامتی ایجاد می‌کند.

انواع دیابت

دیابت به چند نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. دیابت نوع 1

دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین در پانکراس را از بین می‌برد. در نتیجه، بدن انسولین بسیار کمی تولید می‌کند یا اصلاً تولید نمی‌کند. این نوع دیابت معمولاً در کودکان و نوجوانان تشخیص داده می‌شود، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد.

علائم دیابت نوع 1

- تشنگی بیش از حد

- تکرر ادرار

- کاهش وزن ناگهانی

- خستگی شدید

- تاری دید

2. دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع دیابت است و معمولاً در زرگسالان دیده می‌شود، اما به‌دلیل افزایش چاقی و کم‌تحرکی، حتی کودکان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. در این نوع دیابت، بدن به انسولین مقاوم می‌شود یا به اندازه‌ی کافی انسولین تولید نمی‌کند.

علائم دیابت نوع 2:

- افزایش تشنگی و گرسنگی

- تکرر ادرار

- خستگی و کسلی

- بهبود آهسته‌ی زخم‌ها

- عفونت‌های مکرر

3. دیابت بارداری

این نوع دیابت در دوران بارداری رخ می‌دهد و معمولاً پس از زایمان از بین می‌رود. با این حال، زنانی که دیابت بارداری دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده هستند.

علل و عوامل خطر دیابت

عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهند، از جمله:

عوامل خطر دیابت نوع 1:

- سابقه خانوادگی

- عوامل ژنتیکی

- قرار گرفتن در معرض برخی ویروس‌ها

عوامل خطر دیابت نوع 2:

- چاقی و اضافه وزن

- کم‌تحرکی

- رژیم غذایی نامناسب (مصرف زیاد قند و چربی‌های ناسالم)

- فشار خون بالا

- سن بالای 45 سال

- سابقه دیابت بارداری

عوارض دیابت کنترل‌نشده

اگر دیابت به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود، از جمله:

- بیماری‌های قلبی و عروقی (سکته، حمله قلبی)

- آسیب عصبی (نوروپاتی دیابتی)

- مشکلات کلیوی (نفروپاتی دیابتی)

-آسیب چشمی (رتینوپاتی دیابتی و آب مروارید)

- زخم پای دیابتی و قطع عضو

- افزایش خطر عفونت‌ها

پیشگیری از دیابت

اگرچه دیابت نوع 1 قابل پیشگیری نیست، اما می‌توان با تغییر سبک زندگی از دیابت نوع 2 و دیابت بارداری جلوگیری کرد. برخی از راهکارهای پیشگیری عبارتند از:

✅ رژیم غذایی سالم:مصرف سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب و کاهش مصرف قند و چربی‌های ناسالم.

✅ ورزش منظم: حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی روزانه مانند پیاده‌روی، شنا یا دوچرخه‌سواری.

✅ کنترل وزن: حفظ وزن متعادل و جلوگیری از چاقی.

✅ پرهیز از سیگار و الکل: این مواد خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند.

✅ چکاپ منظم: کنترل سطح قند خون به‌ویژه اگر سابقه خانوادگی دیابت دارید.

درمان دیابت

4dv3rt1$3m3n+ 6706696f2f1b2a341debb1fb

درمان دیابت بستگی به نوع آن دارد:

درمان دیابت نوع 1:

- تزریق انسولین (از طریق سرنگ، قلم انسولین یا پمپ انسولین)

- کنترل مداوم قند خون با دستگاه گلوکومتر

- رژیم غذایی مناسب و ورزش

درمان دیابت نوع 2:

- داروهای خوراکی مانند متفورمین

- تزریق انسولین در موارد پیشرفته

- تغییر سبک زندگی (رژیم غذایی و ورزش)