تشخیص بیماری هوشمند نویان
لوپوس اریتماتوی دیسکوئید یا DLE (به انگلیسی: Discoid lupus erythematosus) یا لوپوس اریتماتوی پوستی مزمن(CCLE)، فرم پوستی لوپوس اریتماتو بدون درگیری سیستمیک میباشد و یک بیماری مزمن پوستی است. امکان تبدیل آن به فرم سیستمیک، ۱۰ درصد است (بخصوص در موارد منتشر). بیماری در زنان شایعتر است و اوج بروز آن در دهه چهارم زندگی است. تروما و نور ماوراءبنفش، ممکن است عامل شروع یا تشدید بیماری باشد. شایعترین محل درگیری صورت، گوش و اطراف چشمها (نواحی در معرض نور) میباشد ولی ضایعات ممکن است در هر کجای بدن ایجاد شود.
لوکوپلاکی یا سفیدکژنه یک ضایعهٔ سفید رنگ است که مخاط دهان را درگیر میکند و با کشش از بین نمیرود و معمولاً در کنارههای زبان به صورت خطوط سفید دیده میشود. سفیدکژنه کژنههای کلفتشدهٔ سفید بر روی غشاهای مخاطی، مانند آستر دهان یا واژن هستند به علت رویش بیشازاندازهٔ لایهٔ شاخی بهوجود میآیند. این عارضه هر ناحیهای از مخاط دهان را میتواند درگیر کند. با تروما و مصرف تنباکو ارتباط (به خصوص با دفعات و مدت زمان مصرف تنباکو) دارد. دیسپلازی بیشتر در لکوپلاکیایی که زبان و لبها و کف دهان را گرفتار میکند وجود دارد (وجود دیسپلازی در ضایعات لکوپلاکیا خطر بدخیمی را افزایش میدهد) و کمتر در لکوپلاکیای ناحیه کام و رترومولر ایجاد میشود. لکوپلاکیای ناشی از مصرف تنباکو در صورت قطع مصرف تنباکو قابل برگشت است.
لیکن پلان یک بیماری خودایمنی است. این بدان معنی است که سیستم ایمنی بدن در طی این بیماری علیه بخشهای طبیعی پوست، مخاط، مو یا ناخن خود فرد فعال میشوند. البته گاهی اوقات این روند بر اثر ورود یک عامل خارجی مثل دارو یا یک عامل میکربی آغاز میشود. به نظر نمیرسد توارث و تغذیه در ایجاد آن نقشی داشته باشند.
ماستوسیتوز یا (Mastocytosis) گروهی از اختلالات نادر در کودکان یا بزرگسالان هستند که با تجمع ماستسلها (نوعی سلول دستگاه ایمنی) در بافتهای مختلف بدن تعریف میشوند. اغلب علائم ماستوسیتوز به آلرژی شبیه است. سلولهای ماستوسیت در پوست، استخوانها، مفاصل، غدد لنفاوی، کبد، طحال و دستگاه گوارش یافت میشوند.
مالاریا نوعی بیماری انگلی شایع منتقله است که از نیش پشه آلوده به انسان منتقل میشود. انگل تک یاخته پلاسمودیوم در خون انسان عامل اصلی بیماری مالاریا است که با علائمی مثل تهوع شدید، تب بالا و لرز خودش را نشان میدهد. سالانه ۲۱۰ میلیون نفر در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا میشوند و از این تعداد ۴۴۰ هزار نفر فوت میشوند.
مخملک (اسکارلاتینا) که در گذشته به این بیماری گل افشان میگفتند عفونتی است که توسط باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد میشود. این همان باکتری است که باعث گلو درد استرپتوکوکی میشود. باکتریها یک مادهی سمی ایجاد میکنند که باعث ایجاد بثورات قرمز روشن میشود که در سراسر بدن پخش میشود. به همین دلیل به آن مخملک میگویند.
مگسپران در حقیقت سایه کدورتهای موجود در مایع زجاجیه است که روی شبکیه میافتد و به صورت یک سایه تیره دیده میشود. چسبندگی و ضخیم شدن رشتههای زجاجیه، جمع شدن یاختههای التهابی در زجاجیه یا خونریزی در درون چشم میتواند از عاملهای ایجاد مگسپران باشد.
ملانوما نوعی سرطان پوست است که در ملانوسیتها، سلولهایی که رنگدانههای پوست را تولید میکنند، ایجاد میشود. علائم آن شامل تغییر در اندازه، رنگ، شکل یا بافت خال پوستی است و با معاینه بالینی توسط پزشک متخصص ملانوما یا دکتر پوست تشخیص داده میشود.
مننژیت (نام علمی: Meningitis) یا سرسام (نام فارسی به معنی آماس سر) التهاب پردههای محافظی میباشد که مغز و نخاع را پوشاندهاند و بهطور مشترک مننژ یا شامگان نامیده میشوند. این التهاب ممکن است عامل ویروسی، باکتریایی، یا سایر ریزاندامگان داشته باشد، و در موارد کمتری در اثر تجویز داروهای خاصی به وجود آید.
خونریزی شدید قاعدگی (منوراژی یا هیپرمنوره) زمانی است که قاعدگی بسیار سنگین یا طولانی است. خونروش سنگین به این معنی است که دوره قاعدگی بیش از هفت روز طول میکشد یا خون بیشتری از حد معمول در طول قاعدگی از دست میدهید.
موخوره یا دوشاخه شدن انتهای مو، ناشی از آسیب فیزیکی (تروما یا حرارت) یا آسیب شیمیایی به مو است و در بانوان شایعتر است. لایه محافظ مو در فیبرهای انتهایی مو از بین میرود، در نتیجه قسمت انتهایی مو چند شاخه و شکننده میشود. این آسیب میتواند از سشوار زدن زیاد،اتو کردن بیش از حد استفاده از برس های فلزی برس زدن مکرر با برس زبر، رنگ کردن مکرر مو و دکلره کردن، شامپوهای اسیدی یا قلیایی، فر دائمی و… ناشی شود. موهای خشک و خیلی چرب بیشتر دچار این مشکل میشوند.
میلوم متعدد (به فرانسوی: Myélome ) یا مولتیپل میلوما (به انگلیسی: Multiple myeloma ) تکثیری بدخیم در پلاسماسلها است که از یک کلون منفرد ایجاد میشود. تظاهرات آن به صورت درد استخوان یا شکستگی، نارسایی کلیه، استعداد به عفونت، کم خونی، هایپرکلسمی میباشد.
مول هیداتیفرم یا بارداری مولار یا بچه خوره یک بیماری نادر و خوشخیم است که ناشی از کاستی ژنتیک در تخم بارور شدهاست. مول هیداتیفرم گونهای از بیماریهای تروفوبلاستیک بارداری است. تخم بارور شده یا هرگز به جنین زنده تبدیل نمیشود (مول کامل) یا این که به گونه نا-زاستاری رشد میکند و نمیتواند زنده بماند (نسبی).
موکوپلیساکاریدوز (به انگلیسی: Mucopolysaccharidosis) معروف به ام پی اس (MPS) یک گروه از بیماریهای متابولیک هستند که اشکالات متابولیکی در عملکرد آنزیمهای لیزوزومها (یک اندامک داخل سلولی) وجود دارد که موجب تجمع گلیکوزآمینوگلیکان (موکوپلیساکاریدها) میشود.
مُهرهشِکاف یا اسپینا بیفیدا (به لاتین: Spina bifida) (اسپینا = خار و بیفیدا = شکافته) شکاف مادرزاد مهرهها بهصورت آشکار یا پنهان را میگویند. کمر باز یا بیرونزدگی نخاع دیگر نامها برای این عارضه هستند. مهرهشکاف نقص مادرزادی لوله عصبی/نخاع و بیرونزدگی نخاع از حفره باز (بسته نشده) در ستون فقرات است. این نقص مادرزادی لوله عصبی با درجات صدماتی کاملاً متفاوت شکل میگیرد و میتواند کم و بیش بدون اثر بروی تکامل بچه بوده یا که عامل فلج او گردد. زمان ایجاد این نقص در جنین بین روزهای ۲۲ تا ۲۸ام بارداری است یعنی دورانی که لوله حامل عصب نخاع در جنین شکل میگیرد. عوامل مؤثر در ایجاد آن عبارتند از: ژنتیکی (سابقه نقص لوله عصبی در نسلهای قبل)، مصرف والپروئیک اسید و کاربامازپین در سه ماههٔ اول بارداری، رژیم غذایی غلط، دیابت، تب شدید در اوایل بارداری، استفاده از وان آب داغ در اوایل بارداری.
بیماری میاستنی گراویس که نام آن از دو واژه میاستنی (به معنی ضعف عضله) و گراویس به معنی سنگین یا وخیم تشکیلشده است، یک اختلال خود ایمنی محسوب میشود که سیستم دفاعی بدن به بافتهای خودی حمله کرده و سبب ضعف عضلات با درجات متفاوت در افراد میشود و بهسختی قابلتشخیص است.
میکروسفالی (my-kroh-SEF-uh-lee) یک بیماری عصبی نادر است که در آن سر نوزاد به طور قابل توجهی کوچکتر از سر سایر کودکان هم سن و جنس است. میکروسفالی که گاهی در بدو تولد تشخیص داده می شود ، معمولاً در نتیجه رشد غیر طبیعی مغز در رحم یا رشد نکردن آنطور که باید پس از تولد است.
بیماری مینیر مرتبط با گوش داخلی است که معمولا بر روی یک گوش تاثیرمیگذارد، این بیماری میتواند باعث فشار یا درد در گوش و در موارد شدید سرگیجه، کاهش شنوایی، صدای زنگ یا سر و صدا (که به عنوان وزوز گوش شناخته میشود) شود. افراد در تمامی ردههای سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، اما شیوع آن در سنین ۴۰ و ۵۰ سالگی بیشتر است و در شرایطی که بیماری مزمن باشد، درمانی وجود ندارد، اما اقدامات مختلفی وجود دارد، که باعث کاهش علائم و تاثیر آن بر زندگی میشود. افراد مبتلا به مینیردچار سرگیجهی ناگهانی بعد از شنیدن وزوز گوش میشوند و علائم در هر فرد متفاوت است، ممکن است برخی افراد حملات زیادی را طی چند روز تجربه کنند در حالی که عده ای دیگر هر چند وقت یکبار و در فواصل طولانی دچار حمله شوند.
میوکاردیت (myocarditis) عبارت است از التهاب در میوکارد همراه با نکروز میوسلولار (myocellular necrosis). شواهد تجربی نشان میدهد که فعال شدن مکانیسمهای خود-ایمنی به دنبال ابتلا به عفونت ویروسی، منجر به التهاب و نکروز در میوکارد میشود.
سندروم متابولیک مجموعهای از اختلالات است که وقتی همراه با هم اتفاق بیفتند، خطر بیماری قلبی، سکته و دیابت نوع ۲ را افزایش میدهند. این اختلالات شامل فشارخون بالا، قند خون بالا، چربی بالای دور کمر و سطوح غیرطبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید میشود.
ناخنک چشم که با نام Pterygium شناخته میشود، ضایعهای گوشتی است که از سمت بینی شروعشده و به سمت قرنیه چشم شروع به حرکت میکند. این بافت اضافی بهتدریج روی سفیدی چشم را پوشانده و اگر به سیاهی و قرنیه چشم برسد میتواند مشکلاتی در بینایی مانند تاری دید و دوبینی ایجاد کند. اگر ناخنک در هر دو چشم بیمار رشد کند، ناخنک دوطرفه نامیده میشود. در بیشتر موارد، بیمار مشکل جدی نداشته و فقط این احساس را دارد که یک شیء اضافه و مزاحم در چشمش وجود دارد. اگر بیماری کنترل و مهار نشود، با تغییر شکل قرنیهها از دایرهای به بیضوی، منجر به تاری دید و بروز بیماری آستیگماتیسم خواهد شد. این بافت اضافی و مزاحم ناشی از رشد بافت پیوندی و رگهای ملتحمه چشم است. با وجود اینکه این بیماری جدی و خطرناک نیست، اما برای فرد مبتلا ناخوشایند خواهد بود. اینکه تمام طول روز حس کنید جسمی خارجی در داخل چشم شما وجود دارد، یا اینکه چشمهای شما دچار قرمزی و التهاب دائمی باشد، واقعاً آزاردهنده است.
نارسایی حاد کلیوی در اثر تخریب بافت کلیهها پدید میآید و با فقدان سریع عملکرد کلیوی مشخص میشود. این بیماری منجر به ناهنجاریهای الکترولیتی و بر پایه اسید و احتباس فراوردههای زاید نیتروژنی از قبیل اوره و کراتینین میگردد.
پیش از این عنوان کردیم که وظیفه دریچه قلب میترال این است که وقتی بطن چپ منقبض شد، کاملا بسته شود تا جریان خون وارد شده به بطن چپ از دهلیز چپ، بدون برگشت وارد آئورت شود. اما زمانیکه دریچه بهطور کامل بسته نشود، با نارسایی دریچه میترال قلب (Mitral Regurgitation) مواجه هستیم که در هربار انقباض بطن، مقداری از خون پس زده شده و وارد دهلیز چپ میشود. در این شرایط میزان خون ورودی به آئورت کاهش مییابد و بهتبع خون پمپاژشده به کل بدن هم کم میشود. نارسایی خفیف این دریچه چندان خطرناک و جدی نیست. اما نارسایی متوسط یا شدید دریچه باعث میشود بطن چپ بیشتر فعالیت کند. این اضافه فعالیت بر ماهیچههای قلب تأثیر سوء میگذارد و باعث ضعیفشدن عضله قلب میشود. یکی از اصلیترین علتهای ایجاد کنندهی تنگی در دریچهی میترال قلب، ابتلا به تب روماتیسمی است.
نارسایی کبد به معنی کاهش شدید عملکرد کبد است. کبد نقش مهمی در تولید هورمونها، پروتئینهای خون، آنزیمهای گوارشی و صفرا و متابولیسم سموم و مواد زائد دارد، لذا کاهش عملکرد کبد عوارض فراوانی در سیستمهای مختلف بدن دارد. نارسایی کبدی در بیماریهایی مانند سیروز، هپاتیت و کبد چرب دیده میشود.
نارسایی برقآسای کبد (به انگلیسی: Fulminant hepatic failure ) یا نارسایی حاد کبد (Acute liver failure) به صورت شروع آنسفالوپاتی ظرف ۸ هفته از شروع بیماری حاد کبد در بیمار مبتلا به بیماری حاد کبد تعریف میشود.
نارسایی کلیه یا نارسایی کُلیَوی در پزشکی به شرایطی که در آن، کلیه نتواند بهطور بایسته عمل کند گفته میشود و به معنی کاهش شدید عملکرد کلیه است. در این وضعیت، عملکرد کلیه تا کمتر از ۱۵ درصد از عملکرد طبیعی آن، کاهش پیدا کردهاست. کلیه نقش مهمی در دفع مواد زائد و تعادل آب و الکترولیتها در بدن دارد.
نارسایی قلبی (به انگلیسی: Heart failure )، اغلب به معنای نارسایی مزمن قلب (به انگلیسی: chronic heart failure ) و زمانی رخ میدهد که قلب قادر به پمپاژ کافی نیست و نمیتواند جریان خون کافی را به اعضای بدن برساند. واژهٔ نارسایی احتقانی قلب (به انگلیسی: congestive heart failure یا congestive cardiac failure ) نوشته میشود.
کندرومالاسی پاتلا (Chondromalacia patellae) یا نرمی کشکک زانو که با نام «زانوی دوندگان» نیز شناخته می شود، وضعیتی است که در آن غضروف موجود در سطح زیرین کشکک زانو تحلیل رفته و به اصطلاح نرم می گردد. این وضعیت در میان افراد جوان و ورزشکار شایع بوده و گاهی ممکن است در افراد مسن مبتلا به آرتروز زانو نیز رخ دهد.
نزدیکبینی (به انگلیسی: Myopia ) یکی از عیوب انکساری چشم به معنی این است که چشم بیمار نوشتهها و علامتها را در فاصله نزدیک تشخیص میدهد، ولی در فاصله دور (نسبت به افراد سالم) نمیتواند تشخیص دهد. آسیاییها و زنان بیشتر دچار نزدیک بینی میشوند. بیش از ۳۰٪ افراد جهان دچار درجاتی از نزدیک بینی هستند.
سندروم آلپورت نوعی اختلال ژنتیکی نادر است که باعث آسیب به کلیه، کاهش شنوایی و ناهنجاریهای چشم میشود. این بیماری میتواند باعث فشارخون بالا، نارسایی کلیه، آب مروارید، آنوریسم قفسه سینه و دیگر بیماریها شود. سندرم آلپورت درمان نداشته و برای تسکین علائم و عوارض اقدامات درمانی انجام میشود.
نشانگان اهلرز-دنلوس (به انگلیسی: Ehlers–Danlos syndrome (EDS) ) گروهی از اختلالات ارثی نادر و ناهمگون بافت همبند هستند که در آن نقائص ژنتیکی موجب بروز مشکلاتی در تولید، ساختمان یا پروسس کلاژن میشود. این اختلالات با افزایش محدودهٔ حرکات مفصل، شکنندگی و افزایش قابلیت ارتجاعی پوست مشخص میشود.
سندرم کلاین–لوین (به انگلیسی: Kleine-Levin syndrome) بیماری نادری است که شخص مبتلا احتیاج به خواب زیادی دارد که گاهی به بیست ساعت در شبانهروز میرسد. معمولاً شخص مبتلا تمایل زیادی به غذا خوردن (پرخوری جبری) و تمایل جنسی زیاد دارد. بعضی از محققان عقیده دارند که این بیماری زمینهٔ ارثی دارد و بعضی دیگر اعتقاد دارند که این اختلال یک بیماری خودایمنی است.
سندروم گیلن باره (نشانگان گیلن باره) یک بیماری نادر خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی فرد بخش هایی از دستگاه عصبی محیطی خود را مورد حمله قرار می دهد. ضعف عضلات و خارش در اندام ها از علائم شایع این بیماریست. بیماری گیلن میتواند به سرعت در کل بدن پخش و باعث فلجی فرد شود.
نشانگان ورنیکه–کورساکوف (به انگلیسی: Wernicke–Korsakoff syndrome ) نقص در حافظه نزدیک (کوتاهمدت) در نتیجهٔ مصرفِ طولانی و زیادِ الکل است. این نشانگان بهندرت در اشخاص زیر ۳۵ سال بروز میکند. نامهای کلاسیک این اختلال، آنسفالوپاتی ورنیکه (نشانههای حاد نورولوژیک) و سندرم کورساکوف (اختلال مزمن) میباشند.
نشانگان همولیتیک اورمیک (HUS) این سندرم ناشایع از عوارض خطرناک بیماریها به خصوص دیسانتری (اسهال خونی) و گاه شیمی درمانی، لوپوس، پیوند کلیه، بارداری و مصرف برخی داروها است و بر دستگاه انعقاد خون و کلیه تأثیر دارد. عارضه متعاقب ابتلا به عفونت با شیگلا دیسانتری یا باکتری ای کلای ۷: H۱۵۷ OE.coli اتفاق میافتد. به سه شکل تیپیکال، اتیپیکال و ایدیوپاتیک دیده میشود.
نِقرِس، داءالمفاصل یا بیماری ثروتمندان نوعی بیماری است که در اثر افزایش مداوم میزان اسید اوریک بدن به وجود میآید و سبب علائمی از جمله تورم، حملات التهاب، آرتروز حاد، داغ شدن و قرمزیِ مفاصل بدن یا توفوس و سنگ کلیه میشود.
نقص ایمنی (Immunodeficiency) به معنی عملکرد نامناسب سیستم ایمنی بدن است؛ به گونهای که افراد نسبت به انواع عفونتها مستعد میشوند. کمبود ایمنی میتواندبه صورت اولیه و ثانویه یا اکتسابی باشد. بیشتر نقایص ایمنی اولیه ناشی از نواقص ژنتیکی مادرزادی یا عملکرد سیستم ایمنی بوده و اساس ژنتیکی دارند.
نقص ایمنی متغیر شایع (CVID) از شایع ترین بیماری های نقص ایمنی اولیه با مشخصاتی هم چون کاهش پاسخ آنتی بادی، نقص در پرولیفراسیون سلولی T، و نقص در ترشح سیتوکین ها به خصوص اینترلوکین ۲ می باشد. هدف از این مطالعه بررسی عملکرد سیستم ایمنی سلولی بیماران با CVID با تکیه بر میزان اینترلوکین ۲ به عنوان یکی از شاخص های عملکرد سیستم ایمنی سلولی همراه با ارزیابی تظاهرات بالینی و آزمایشگاهی اولیه آنها می باشد.
نورالژی عصب سهقلو یا پیدرد سهقلو (به انگلیسی: Trigeminal neuralgia ) (به اختصار TN) یک بیماری مربوط به عصب سهقلو است. نورالژی عصب سه قلو سردردی حملهای، ناگهانی و برق آسا در قلمرو یک یا دو شاخهٔ عصب سه قلو در صورت میباشد. این بیماری در اثر آسیب تدریجی عصب سه قلو به وجود میآید.
بیماری پوستی نوروفیبروماتوز یک اختلال ژنتیکی است و باعث به وجود آمدن یکسری تومور در سطح بافت عصبی میشود. این تومورها میتوانند هر نقطه از سیستم عصبی مثل مغز، نخاع و سایر قسمتها مثل سطح پوست را درگیر کنند. این تومورها اغلب خوشخیم و غیر سرطانی هستند، اما در برخی موارد میتوانند سرطانی شوند.
نورومای آکوستیک (تومور عصب شنوایی) یا شوانومای وستیبولار (تومور دهلیزی سلولهای شوان)، تومور خوشخیم عصب هشتم جمجمهای است. از علائم این بیماری وزوز مداوم گوش و به تدریج کاهش شنوایی و عدم تعادل است. تومورهای زاویه مخچه – پل مغزی فشار به اعصاب جمجمهای مخچه –ساقه مغز و بطن چهارم ایجاد میکنند .
بیماری نیمن پیک (Niemenn-pick) یک اختلال شدید در روند متابولیسم اسفنگولیپید و استریفیه شدن کلسترول است که در پی آن اسفنگومیلین به طور غیرطبیعی در نسوج مختلف تجمع پیدا می کند. بروز این اختلالات متابولیکی منجر به بروز علایمی مانند بزرگی کبد و طحال, تب, وجود سلول های کف آلود در مغز استخوان, کبد و طحال می گردد.
واریس بیماری عروقی سیاهرگی شایعی است که نزدیک به ۱۰ تا ۲۰ درصد دنیا با آن درگیر هستند. رگهای سطحی فرد مبتلا به این بیماری بهخاطر دلایل مختلف متورم و بزرگ میشوند و گاهی بهحدی برآمدگی رگها زیاد میشود که باعث تیرگی آن ناحیه از بدن شده که ظاهر نامناسبی ایجاد میکند.
واریس مری به تورم یا قطور شدن غیرطبیعی رگها در بافت پوششی مری (لوله انتقالدهنده غذا از دهان به معده) گفته میشود. فشارخون، بیماریهای معده و سیروز کبدی از دلایل اصلی ایجاد آن هستند و در مواردی با پاره شدن رگهای واریسی و خونریزی مری، زندگی فرد را دشوار میکنند.
واریکوسل بزرگ شدن وریدهای داخل کیسه پوستی است که بیضهها (اسکروتوم) را درون خود نگه میدارد. واریکوسل زمانی اتفاق میافتد که خون در سیاهرگها جمع شده و در کیسه بیضه گردش درستی ندارد. این مشکل معمولا در دوران بلوغ ایجاد میشود اما در برخی افراد هم با گذشت زمان و در سنین بزرگسالی اتفاق میافتد.
زهراهآماس یا زهدانراهآماس یا التهاب واژن یا واژینیت (به انگلیسی: Vaginitis) به التهاب دستگاه تناسلی زنانه خارجی (عفونت واژن یا واژن) که بر اثر عواملی مانند کلامیدیا، تریکومونا یا باکتریها ایجاد میشود گفته میشود. برخی عوامل مانند بهداشت پایین، دیابت، وجود IUD در رحم و… زمینهساز واژینیتهای مکرر در خانمها هستند. هر چند التهاب واژن به تنهایی چندان عارضهای ندارد ولی در صورت عدم درمان میتواند به سایر دستگاهها مانند رحم و مثانه گسترش یابد.
رگآماس، واسکولیت یا التهاب رگ (به انگلیسی: Vasculitis ) به گروه وسیعی از بیماریهای التهابی رگهای خونی (سرخرگها، سیاهرگها و مویرگها) گفته میشود. گاه واسکولیت اولیه است که بیماری بر اساس درگیری رگهای خونی به وجود میآید و گاه التهاب رگ به عنوان یکی از تظاهرات بیماری دیگری است.
وَبا، مرگامرگی یا کالِرا (به انگلیسی: Cholera) عفونت روده کوچک توسط برخی از سویههای باکتری ویبریو کلرا است. نشانههای این عفونت ممکن است از هیچ، خفیف تا شدید متغیر باشند. نشانه کلاسیک آن مقادیر زیاد اسهال آبکی است که چند روز طول میکشد. استفراغ و گرفتگی عضلات نیز ممکن است رخ دهد. میزان اسهال میتواند آنقدر شدید باشد که در عرض چند ساعت منجر به کمآبی شدید و عدم تعادل الکترولیت شود. این وضعیت ممکن است منجر به فرو رفتگی چشم ها سردی پوست، کاهش خاصیت ارتجاعی پوست و چین و چروک دستها و پاها شود. کمآبی میتواند باعث آبی شدن پوست شود. علائم دو ساعت تا پنج روز پس از قرار گرفتن در معرض آن شروع میشود. این باکتری معمولاً با نوشیدن آب آلوده یا خوردن ماهی و صدف نپخته یا از طریق سبزیجات آلوده شده وارد بدن شود. انسان تنها میزبان شناخته شده وبا است. وبا را میتوان با آزمایش مدفوع تشخیص داد.
بیماری ویپل(به انگلیسی: Whipple's disease ) بیماری نادری است که معمولاً مردان مسن را مبتلا میسازد. بیمار ممکن است تب، درد شکمی، استئاتوره همراه با کاهش وزن، لنفادنوپاتی و آرتریت داشته باشد. عامل آرتریت عفونت باکتری تروفریما ویپلی (Tropheryma whipplei) است.
بیماری برص یا به انگلیسی ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که با از بین رفتن رنگ یا رنگدانههای پوست، نواحی مختلفی روی بدن صاف، سفید یا روشن می شود. به این بخشهای سفید یا لکههای روی پوست اصطلاحاً ماکول گفته میشود. معمولاً لکهها روی دستها، ساعد یا پاها و صورت ظاهر میشوند.
بیماری ویلسون (Wilson's disease) نوعی اختلال ژنتیکی نادر است که در آن مس در بدن به خصوص در کبد و مغز جمع میشود. کبد فرد مبتلا به بیماری ویلسون نمیتواند آنطور که باید مس را در صفرا آزاد کند. وقتی هم که مسهای اضافی از کبد خارج نشوند کمکم به کبد آسیب میرسد.
هاری یک بیماری عفونی است که بر سیستم عصبی مرکزی در پستانداران اثر میگذارد. هاری از طریق بزاق دهان حیوان آلوده چند روز پیش از مرگش منتقل میشود. هاری از طریق خون، ادرار یا مدفوع یک حیوان مبتلا به هاری قابلانتقال نیست و از طریق هوا در محیط نیز منتشر نمیشود.
بیماری هانتینگتون (Huntington's disease) یک بیماری ارثی است که با تخریب سلولهای عصبی در مغز باعث اختلال در حرکات اندامهای بدن میشود. این بیماری بر قسمتهای خاصی از مغز تاثیر میگذارد و علاوه بر اختلالات حرکتی، منجر به اختلالات تفکر (شناختی) نیز میشود.
هپاتیت (به انگلیسی: Hepatitis ) به معنی التهاب در پارانشیم کبد است و به دلایل مختلفی میتواند ایجاد شود که بعضی از آنها قابل سرایت هستند و برخی مسری نیستند. از عواملی که ایجاد هپاتیت میکنند میتوان به افراط در مصرف الکل، اثر برخی داروها، آلودگی به باکتری و همچنین ویروس اشاره نمود.
هموفیلی از دو کلمه همو به معنی خون و فیلیا به معنی دوست داشتن تشکیل شده. کمبود فاکتور هشت انعقادی شایعترین علت هموفیلی است. این بیماری که تقریباً بهطور انحصاری در افراد مذکر بوجود میآید، در ۸۵٪ موارد ناشی از کمبود فاکتور VIII است که به آن هموفیلی نوع A یا هموفیلی کلاسیک میگویند.
بیشآهنی (به انگلیسی: Iron overload ) یا هموکروماتوز (Haemochromatosis) سرریز و زیادی آهن در خون یک اختلال ارثی در سوختوساز آهن است که در آن تجمع آهن در اندامها و بافتهای گوناگون دیده میشود. مشکل اصلی در زیادی جذب آهن از لوله گوارش است. محل اصلی تجمع آهن کبد، غده درونریز مانند غده فوق کلیوی، لوزالمعده و قلب است.
هیپوسپادیاس (Hypospadias) یک نقص مادرزادی در پیشابراه (اغلب مردان) است که سوراخ خارجی پیشابراه قبل از گلنس و در سطح تحتانی پنیس قرار دارد. این سوراخ میتواند در تنه آلت، اسکروتوم یا حتی میاندوراه باشد.
هیدروسفالی (به انگلیسی: Hydrocephalus ) یا آب آوردن مغز در پزشکی به وضعیتی گفته میشود که مایع مغزی-نخاعی تولید شده در شبکه کوروئید بیش از اندازه در بطنهای مغزی و دیگر حفرههای مغز انباشته گردد و منجر به افزایش حجم آنها شود.
بیماری هیرشپرونگ (به انگلیسی: Hirschsprung's disease (HD) ) یک اختلال عصبی - عملکردی در ناحیه شکمی بوده که طی آن تمام یا بخشی از روده بزرگ یا قسمتهای ابتدایی دستگاه گوارش فاقد اعصاب و در نتیجه دچار اختلال عملکردی میشوند.
یبوست یا خشکیِ مزاج عارضهای در دستگاه گوارش است که بر اثر آن، مواد دفعی در رودهٔ بزرگ سفت میشوند و دفع آنها با درد و سختی همراه میشود. یبوستِ حاد ممکن است سبب بستهشدن روده شود، که به نوبهٔ خود حتی ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
یرقان یا زردی (به انگلیسی: Icterus یا Jaundice ) بهمعنی تغییر رنگ و زرد شدن پوست، صلبیه و غشاهای مخاطی ناشی از بالا رفتن بیلی روبین خون است. بالا رفتن غلظت پلاسمایی بیلی روبین اغلب ناشی از بیماریهای پیشکبدی، کبدی (مانند هپاتیت) و پسکبدی (مانند سنگ کیسهٔ صفرا) است.
یوئیت (به انگلیسی: Uveitis ) به التهاب بافت یوه چشم (التهاب لایه میانی چشم) گویند. یوه لایهٔ میانی چشم است و شامل عنبیه، جسم مژگانی و مشیمیه است. هیپوپیون در یووئیت قدامی، به صورت اگزودای زرد رنگ در قسمت تحتانی اتاق قدامی چشم دیده می شود.
بیماریهای فقر اصطلاحی است که برای اشاره به آن دسته از بیماریها و شرایط بکار میرود که بیشتر در نواحی فقیر و در نتیجهٔ ناداری، فقر غذایی و سیستم بهداشت ضعیف ایجاد میشوند.
بیماریهای آمیزشی یا عفونتهای منتقلهٔ آمیزشی (به انگلیسی: sexually transmitted disease (STD)) یا (به انگلیسی: venereal disease (VD)) نامی کلی برای بیماریهای گوناگونی است که از طریق انواع روشهای آمیزش جنسی (آمیزش جنسی دهانی، مهبلی، مقعدی) انتقال پیدا میکنند. برخی از این بیماریها از روشهای غیرجنسی نیز منتقل میشوند. از طریق سوزن مشترک در معتادان به مواد مخدر تزریقی یا در زایمان و شیردهی. برخی از این بیماریها علائم و نشانه دارند و برخی نشانهای نداشته و مدتی نهفته میمانند اما به دیگران منتقل میشوند.
بیماریهای غیرواگیر که به بیماریهای مزمن نیز معروف هستند همانگونه که از عنوانشان پیداست مسری نبوده و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشوند اما در عوض مدت طولانی در بدن باقی میمانند و به کندی نیز پیشرفت میکنند. بیماریهای غیرواگیر که به بیماریهای مزمن نیز معروف هستند همانگونه که از عنوانشان پیداست مسری نبوده و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشوند اما در عوض مدت طولانی در بدن باقی میمانند و به کندی نیز پیشرفت میکنند. به گزارش سرویس «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، چهار نوع اصلی از بیماریهای غیرواگیر شامل امراض قلبی - عروقی، سرطانها، بیماریهای مزمن تنفسی و دیابت هستند. آمار نشان میدهد که امروزه بیماریهای غیرواگیر با روندی نگرانکننده بر کشورهای بادرآمد پایین و متوسط تاثیر گذاشته به طوری که تقریبا ۸۰ درصد تمامی مرگ و میرهای ناشی از این بیماریها یعنی حدود ۲۹ میلیون مورد در این کشورها اتفاق میافتد. این بیماریها در واقع عوامل اصلی مرگ و میرها در اکثر نقاط دنیا به غیر از آفریقا هستند اما برآوردهای اخیر نشان میدهد که تا سال ۲۰۲۰ میلادی به میزان قابلتوجهی نرخ مرگ و میرهای ناشی از بیماریهای غیرواگیر در آفریقا نیز افزایش خواهد یافت. همچنین پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۳۰ میلادی در کشورهای آفریقایی آمار مرگ و میر ناشی از بیماریهای غیرواگیر از مجموع تلفات ناشی از بیماریهای مسری، تغذیهای و مادرزادی فراتر خواهد رفت.
توده شکمی ربع تحتانی سمت راست ممکن است با سرطان روده بزرگ سمت راست رخ دهد، که همچنین ممکن است باعث خونریزی پنهان همراه با کم خونی و درد شکمی، فشار یا گرفتگیهای مبهم شود.
گاهی اوقات سرطان روده بزرگ سمت چپ باعث ایجاد توده شکمی قابل لمس می شود. معمولا باعث خونریزی مقعدی، پری یا گرفتگی متناوب شکم و فشار مقعدی می شود. بیمار نیز ممکن است ناراحتی فریمیتوس و لگن را گزارش دهید. بعداً دچار انسداد می شود. اسهال؛ مدفوع مدادی شکل، خونی یا مخاطی شکل از علائم آن است.
ترومای شکمی (به انگلیسی: Abdominal trauma) هرنوع جراحت و تروما به ناحیه شکم گفته میشود.
اتساع مثانه زمانی رخ میدهد که مایعات در مثانه باقی میماند و در زمان اذرار خارج نمیشوند و باعث تورم مثانه میشود.
انسداد روده یا ایلئوس (به انگلیسی: Ileus) ایلئوس اختلال در توانایی حرکتی طبیعی مواد غذایی در روده است. این بیماری بسیار جدی و خطرناک است.
انسداد شریان مزانتریک (Mesenteric artery occlusion) یک وضعیت جدی و تهدیدکننده حیات است که در آن یکی از شریانهای اصلی که خونرسانی به رودهها را انجام میدهد، مسدود میشود. این انسداد باعث کاهش جریان خون به رودهها میشود که در صورت عدم درمان سریع، میتواند به آسیب بافتی و مرگ بافت روده منجر شود.
سندرم نفروتیک (Nephrotic syndrome) یک اختلال کلیوی است که باعث دفع بیش از حد پروتئین از طریق ادرار میشود. این وضعیت میتواند ناشی از بیماریهای مختلف کلیوی باشد و مجموعهای از علائم خاص دارد. علائم سندرم نفروتیک شامل موارد زیر است:
انسداد روده باریک (که به آن انسداد روده کوچک نیز گفته میشود) یک وضعیت پزشکی جدی است که در آن عبور محتویات از طریق روده باریک متوقف یا مسدود میشود. این وضعیت میتواند به علت عوامل مختلفی مانند چسبندگیهای شکمی، فتق، تومور یا بیماریهای التهابی روده ایجاد شود.
توکسیک مگاکولون (Toxic megacolon) یک وضعیت جدی و تهدیدکننده حیات است که معمولاً به عنوان عارضهای از بیماریهای التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون، یا عفونتهای رودهای شدید مانند عفونت کلستریدیوم دیفیسیل (C. difficile) رخ میدهد. در این حالت، روده بزرگ (کولون) به طور غیرعادی متورم میشود و میتواند منجر به پارگی روده و عوارض خطرناک دیگر شود.
سرطان کولون یا سرطان روده بزرگ یک نوع سرطان است که از بافت پوششی داخلی کولون (قسمتی از روده بزرگ) شروع میشود. این نوع سرطان معمولاً به آرامی رشد میکند و از پولیپهای غیرسرطانی (که به آنها پولیپهای آدنوماتوز گفته میشود) ایجاد میشود. در طول زمان، برخی از این پولیپها میتوانند به سرطان تبدیل شوند.
دیوِرتیکولیت (Diverticulitis) به التهاب در دیوِرتیکولهای دیوارهٔ روده به خصوص رودهٔ بزرگ گفته میشود. هرچند به ندرت دیورتیکولیت در رودهٔ کوچک نیز مشاهده میشود.
سرطان کیسه صفرا یک سرطان نسبتاً غیر متداول است و کمتر از ۲ مورد در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در سال وجود دارد.[۱] این بیماری بخصوص در آمریکای مرکزی و جنوبی، اروپای مرکزی و شرقی، ژاپن و شمال هند رواج دارد.[۲] اگر به اندازه کافی زود تشخیص داده شود، میتوان با برداشتن کیسه صفرا، بخشی از کبد و غدد لنفاوی مرتبط، آن را درمان کرد. بیشتر اوقات پس از بروز علائمی مانند درد شکم، زردی و استفراغ یافت میشود و در اندامهای دیگر مانند کبد نیز گسترش یافتهاست. اگر بعد از شروع علائم سرطان پیدا شود، چشمانداز برای بهبودی ضعیف است و میزان بقای ۵ ساله آن نزدیک به ۳٪ است.
سرطان کبد به نوعی از سرطان گفته میشود که در بافتهای کبد شروع میشود. این بیماری میتواند از بافتهای دیگر بدن به کبد منتقل شده و باعث بروز سرطان اولیه کبد (کارسینوم هپاتوسلولار) شود. این نوع سرطان معمولاً در افرادی که مشکلات کبدی مزمن مانند سیروز یا هپاتیت B یا C دارند، بیشتر دیده میشود.
هپاتومگالی به معنی بزرگ شدن غیرطبیعی کبد است. این وضعیت میتواند نشانهای از بیماریهای مختلف کبدی، عفونتها، یا اختلالات دیگر باشد. بزرگ شدن کبد میتواند در نتیجه تجمع مایع، التهاب، یا رشد غیرطبیعی بافتهای کبدی باشد.
هیدرونفروز به تجمع غیرطبیعی مایع در کلیهها گفته میشود که به دلیل انسداد جریان ادرار رخ میدهد. این حالت میتواند باعث تورم کلیهها شود و در صورت عدم درمان منجر به آسیب دائمی به کلیهها گردد. هیدرونفروز ممکن است یکطرفه (در یک کلیه) یا دوطرفه (در هر دو کلیه) باشد.
بسه پانکراس تجمعی از چرک و عفونت در بافت پانکراس است که معمولاً به دنبال پانکراتیت حاد یا مزمن رخ میدهد. این وضعیت به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد شده و میتواند بسیار خطرناک باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
کیست کاذب پانکراس، تجمع مایعی است که معمولاً حاوی آنزیمهای گوارشی، خون و مواد نکروتیک است و در نتیجه پانکراتیت حاد یا مزمن ایجاد میشود. برخلاف کیستهای واقعی، کیستهای کاذب توسط یک دیواره فیبری احاطه شدهاند که از بافتهای ملتهب اطراف پانکراس تشکیل شده است، نه از پوشش سلولی. این کیستها میتوانند در اندازههای مختلف ظاهر شوند و برخی ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
کارسینوم سلول کلیوی (RCC) نوعی سرطان کلیه است که از سلولهای پوششی لولههای کلیه آغاز میشود. RCC شایعترین نوع سرطان کلیه در بزرگسالان است و معمولاً در مراحل اولیه بدون علامت است، اما با پیشرفت بیماری، علائم آشکار میشوند. این نوع سرطان میتواند به سایر نقاط بدن متاستاز بدهد و باعث عوارض جدی شود.
سپلنومگالی به بزرگ شدن غیرطبیعی طحال اشاره دارد. طحال یک عضو مهم از سیستم لنفاوی است که در فیلتر کردن خون و مقابله با عفونتها نقش دارد. اسپلنومگالی معمولاً نشانهای از یک بیماری زمینهای است و به خودی خود یک بیماری مستقل نیست. این وضعیت میتواند ناشی از عفونتها، بیماریهای کبدی، اختلالات خونی، سرطانها و دیگر شرایط باشد.
آنوریسم آئورت شکمی، بزرگ شدن غیرطبیعی و ضعف دیواره آئورت در ناحیه شکم است. آئورت، بزرگترین رگ خونی در بدن، خون را از قلب به سایر نقاط بدن منتقل میکند. آنوریسم زمانی رخ میدهد که دیواره آئورت ضعیف شده و به دلیل فشار خون، رگ به سمت بیرون برآمده میشود. این وضعیت میتواند به صورت ناگهانی و خطرناک پاره شود.
بحران آدرنال، یک وضعیت اورژانسی است که به دلیل کاهش شدید سطح هورمونهای آدرنالین و کورتیکوستروئیدها در بدن ایجاد میشود. این وضعیت معمولاً در افرادی که به اختلالات آدرنال مانند بیماری آدیسون (Addison's disease) مبتلا هستند یا تحت درمان با داروهای استروئیدی هستند، رخ میدهد. بحران آدرنال نیاز به درمان فوری دارد و میتواند زندگی را تهدید کند.
سیستیت، التهاب مثانه است که معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد میشود، اما میتواند به دلایل دیگر مانند تحریکات شیمیایی یا آسیب نیز رخ دهد. این بیماری میتواند باعث ناراحتی و مشکلاتی در عملکرد ادراری شود و در صورت عدم درمان مناسب، ممکن است به عفونتهای جدیتری تبدیل شود.
کتوآسیidosis دیابتی (DKA) یک وضعیت اورژانسی است که در دیابت نوع ۱ و در برخی موارد دیابت نوع ۲ رخ میدهد و به دلیل عدم کنترل قند خون و کمبود انسولین ایجاد میشود. این وضعیت به دلیل تجمع کتونها در خون و کاهش pH خون به حالت اسیدی اتفاق میافتد. DKA میتواند به سرعت پیشرفت کند و نیاز به درمان فوری دارد.
گاستریت التهاب یا تحریک غشاء مخاطی معده است که میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این التهاب میتواند به صورت حاد یا مزمن باشد و ممکن است باعث ناراحتی و مشکلات گوارشی شود. گاستریت ممکن است به دلیل عفونت باکتریایی، مصرف داروهای خاص، الکل، استرس، یا مشکلات خودایمنی ایجاد شود.
آبسه کبدی، تجمع چرک در کبد است که معمولاً به دلیل عفونتها یا التهاب در کبد ایجاد میشود. این عفونت میتواند به علت عفونتهای باکتریایی، انگلها یا عوارض ناشی از بیماریهای دیگر رخ دهد. آبسه کبدی ممکن است به صورت تکگانه یا متعدد باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
آمیبیاز کبدی نوعی عفونت کبدی است که به دلیل انگل Entamoeba histolytica ایجاد میشود. این انگل به طور معمول در روده بزرگ زندگی میکند و ممکن است به کبد منتشر شود، جایی که میتواند باعث ایجاد آبسههای کبدی شود. آمیبیاز کبدی میتواند به عنوان یک عارضه از عفونت رودهای آمیبیاز ظاهر شود.
لیستریوز یک عفونت ناشی از باکتری Listeria monocytogenes است. این باکتری میتواند در محیطهای مختلف از جمله خاک، آب و مواد غذایی یافت شود. عفونت لیستریوز به طور معمول از طریق مصرف مواد غذایی آلوده به این باکتری، به ویژه غذاهای خام یا نیمپز مانند محصولات گوشتی، لبنیات غیرپاستوریزه و سبزیجات آلوده، منتقل میشود.
ایسکمی شریان مزانتریک به وضعیتی اطلاق میشود که در آن خونرسانی به رودهها به دلیل انسداد یا تنگی در شریانهای مزانتریک کاهش مییابد. شریانهای مزانتریک، شریانهای اصلی هستند که خون را به روده کوچک و بزرگ میرسانند. کاهش جریان خون میتواند منجر به آسیب و نکروز بافت روده شود.
عفونت نورویروس ناشی از ویروس نورویروس است که یکی از علل اصلی اسهال و استفراغ حاد در انسانها است. این ویروس به راحتی از طریق تماس با مواد غذایی یا آب آلوده، و تماس با سطوح و افراد آلوده منتقل میشود.
بیماری التهابی لگن (PID) یک عفونت التهابی است که معمولاً به دلیل عفونتهای باکتریایی در دستگاه تناسلی زنانه ایجاد میشود. این بیماری میتواند شامل رحم، لولههای فالوپ و تخمدانها باشد. PID معمولاً ناشی از عفونتهای منتقلشونده از طریق رابطه جنسی (STIs) مانند کلامیدیا و گونوره است، اما میتواند به دلیل سایر عفونتهای باکتریایی نیز ایجاد شود.
زخم معده پرفوره شده به وضعیتی اطلاق میشود که در آن زخم معده یا دوازدهه (اثنیعشر) به اندازهای عمیق میشود که دیواره معده یا دوازدهه را سوراخ میکند. این سوراخ میتواند منجر به نشت محتویات معده به حفره شکم شده و به التهاب و عفونت درون شکم (پریتونیت) منجر شود.
بحران کمخونی داسیشکل (یا کرایسیس داسیشکل) به حملات شدید و ناگهانی درد و سایر مشکلات ناشی از کمخونی داسیشکل اطلاق میشود. در این بحران، گلبولهای قرمز داسیشکل میتوانند به طور موقت عروق خونی را مسدود کرده و جریان خون و اکسیژن را به بافتها کاهش دهند. این وضعیت میتواند منجر به درد شدید و مشکلات جدی دیگر شود.
انفارکتوس طحال به مرگ بافتی در طحال به دلیل کاهش یا قطع جریان خون به ناحیهای از طحال اطلاق میشود. این وضعیت میتواند ناشی از انسداد عروق خونی کوچک در طحال، لختههای خونی، یا سایر مشکلات گردش خون باشد. انفارکتوس طحال ممکن است به دلیل بیماریهای مختلفی از جمله اختلالات خونی، عفونتها، و اختلالات عروقی ایجاد شود.
اورمی به تجمع مواد زائد در خون به دلیل نارسایی کلیوی شدید یا نارسایی کلیوی مزمن اطلاق میشود. این وضعیت ناشی از عملکرد ناکافی کلیهها در تصفیه و حذف مواد زائد و سموم از خون است. اورمی میتواند به مشکلات جدی در سایر اعضای بدن و سیستمهای مختلف منجر شود.