سرطان خون
سرطان خون یک نوع بیماری بدخیم خونی و مغز استخوان است که در آن سلولهای سفید خون (لوکوسیتها) بهصورت غیرطبیعی و خارج از کنترل تکثیر میشوند. این سلولها عملکرد ایمنی را مختل میکنند و جای سلولهای سالم را در مغز استخوان میگیرند.
توضیحات

سرطان خون (لوسمی) گروهی از بیماریهای نئوپلاستیک هستند که بر تولید و عملکرد سلولهای خونی در مغز استخوان تأثیر میگذارند. مغز استخوان (Bone Marrow) مسئول تولید سلولهای خونی شامل گلبولهای سفید، قرمز و پلاکتهاست. در لوسمی، تولید غیرطبیعی و زیاد گلبولهای سفید نابالغ یا غیر طبیعی، موجب ازدحام در خون و مغز استخوان میشود و این موضوع باعث سرکوب تولید طبیعی سایر سلولها میشود. انواع اصلی لوسمی: لوسمی حاد لنفوبلاستیک (ALL) – بیشتر در کودکان لوسمی حاد میلوئیدی (AML) – شایع در بزرگسالان لوسمی مزمن لنفوسیتی (CLL) – پیشرفت آهسته لوسمی مزمن میلوئیدی (CML) – با فازهای مزمن و انفجاری پاتوفیزیولوژی: در اثر تغییرات ژنتیکی (مانند جهشهای کروموزومی مثل فیلادلفیا)، سلولهای بنیادی خونی به تولید غیرکنترلشده و نارس گلبولهای سفید میپردازند. این سلولها از نظر عملکرد ضعیف بوده و در عین حال باعث اشغال فضا و منابع در مغز استخوان میشوند، در نتیجه تولید سلولهای سالم (گلبول قرمز، پلاکت، گلبول سفید سالم) مختل میشود.
انتظار چه چیز هایی رو باید داشته باشیم؟
خستگی مزمن و ضعف کمخونی و رنگپریدگی خونریزیهای خودبهخود (مثل خوندماغ یا خونریزی لثه) تب و عفونتهای مکرر کاهش وزن ناخواسته درد استخوان بزرگ شدن غدد لنفاوی، طحال یا کبد
روند پیشرفت طبیعی بیماری
در نوع حاد: پیشرفت سریع طی چند هفته در نوع مزمن: ممکن است ماهها تا سالها بدون علامت باشد پیشرفت به مرحلهای که عفونت و خونریزی زیاد شود در نوع مزمن، ممکن است ناگهان به فرم حاد تبدیل شود (بلستیک ترنسفورمیشن)
تغییرات در مکانیزم بدن
اختلال در عملکرد ایمنی بدن به دلیل تجمع گلبولهای سفید نابالغ کاهش تولید گلبولهای قرمز → کمخونی کاهش پلاکتها → خونریزی ازدحام سلولهای بدخیم در مغز استخوان → توقف عملکرد طبیعی مغز استخوان افزایش اندازه طحال و کبد به دلیل درگیر شدن با سلولهای لوسمی
مشکلاتی که میتواند ایجاد کند
عفونتهای شدید و مکرر خونریزی مغزی یا گوارشی نارسایی مغز استخوان خستگی شدید و ضعف مزمن نفوذ سلولهای بدخیم به مغز و اعصاب (در ALL) مرگ در صورت عدم درمان مناسب
علائم
تب
تعریق شبانه
احساس ضعف
خستگی یا پایین بودن انرژی
رنگ پریدگی
خونریزی بینی
کبودیهای بدون دلیل
درد استخوان
درد استخوان یکی از علائم بالینی است که میتواند نشانهای از مشکلات ساده مانند فشار فیزیکی یا پیچخوردگی باشد، یا نشانهای از بیماریهای جدیتر مانند سرطان استخوان، عفونت یا بیماریهای متابولیکی. این درد معمولاً در شب تشدید میشود و با لمس یا فشار استخوان شدت مییابد.
سردرد
سردرد (Headache) یکی از شایعترین علائم پزشکی است که ۹۰% افراد در طول زندگی آن را تجربه میکنند. این علامت میتواند ناشی از اختلالات اولیه (مانند میگرن یا سردرد تنشی) یا ثانویه به بیماریهای جدی (مثل تومور مغزی یا خونریزی) باشد. شناسایی الگوی سردرد برای تشخیص علت و درمان بهینه ضروری است.
تاری دید
بزرگ شدن کبد و طحال
دارو ها
سیکلوفسفامید
سیتارابین
سیتارابین یک داروی شیمیدرمانی از گروه ضد متابولیتهاست که برای درمان لوسمی حاد، لنفوم و سایر سرطانهای خون استفاده میشود. این دارو مانع سنتز DNA در سلولهای سرطانی میشود.
داونوروبیسین
داونوروبیسین یک داروی شیمیدرمانی از خانواده آنتراسیکلینهاست که عمدتاً در درمان لوسمی میلوئیدی حاد (AML) و لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) کاربرد دارد. این دارو با مهار همانندسازی DNA و تخریب رشتههای آن، باعث مرگ سلولهای سرطانی میشود.
دوکسوروبیسین
دوکسوروبیسین یک داروی شیمیدرمانی قوی از گروه آنتیبیوتیکهای آنتراسیکلین است که در درمان طیف وسیعی از سرطانها مانند سرطان پستان، تخمدان، مثانه، لنفومها و لوسمیها استفاده میشود. عملکرد اصلی آن مهار همانندسازی DNA و ایجاد آسیب مستقیم به سلولهای سرطانی است.
متوترکسات
متوترکسات یک داروی ضدسرطان و ضدالتهاب قوی است که در درمان سرطانها، بیماریهای خودایمنی مانند روماتیسم مفصلی و پسوریازیس، و همچنین حاملگی خارج رحمی استفاده میشود. این دارو با مهار متابولیسم اسید فولیک، رشد سلولی را مهار میکند.
مرکاپتوپورین
مرکاپتوپورین یک داروی ضدسرطان از گروه آنتیمتابولیتهاست که در درمان سرطانهای خونی به ویژه لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) به کار میرود. این دارو با مهار سنتز DNA و RNA، رشد سلولهای سرطانی را متوقف میکند.
فلودارابین
فلودارابین یک داروی ضدسرطان از گروه آنتیمتابولیتهاست که عمدتاً برای درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) و برخی لنفومهای غیرهوچکینی استفاده میشود. این دارو با اختلال در ساخت DNA، تکثیر سلولهای بدخیم را متوقف میکند.
کلادریبین
کلادریبین یک داروی ضدسرطان و تعدیلکننده سیستم ایمنی است که عمدتاً برای درمان سرطانهای خونی مانند لوسمی سلول مویی (Hairy Cell Leukemia) و نیز اماس عودکننده-فروکشکننده (RRMS) استفاده میشود.
ایماتینیب
ایماتینیب یک داروی خوراکی مهارکننده تیروزینکیناز است که در درمان لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)، تومورهای استرومایی دستگاه گوارش (GIST) و برخی دیگر از سرطانها استفاده میشود.
داساتینیب
داساتینیب یک مهارکننده تیروزینکیناز نسل دوم است که در درمان برخی از اشکال سرطان خون مانند لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) و لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) فیلادلفیا مثبت (Ph+) کاربرد دارد.
نیلوتینیب
نیلوتینیب یک مهارکننده انتخابی تیروزینکیناز است که عمدتاً برای درمان لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) فیلادلفیا مثبت در مراحل مزمن و شتابیافته در بزرگسالان استفاده میشود، بهویژه در بیمارانی که به ایماتینیب پاسخ ندادهاند یا نسبت به آن مقاومت دارند.
پوناتینیب
پوناتینیب یک مهارکننده قوی تیروزینکیناز است که برای درمان انواع خاصی از سرطانهای خون از جمله لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) و لوسمی لنفوبلاستیک حاد (Ph+ ALL) که دارای جهش T315I یا مقاومت به داروهای دیگر هستند، استفاده میشود.